بررسی صورخیال در منظومه های غنایی «زهره و منوچهر» ایرج میرزا و «ایرج و هوبره» قاسم لاربن
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: نهمین همایش ملی متن پژوهی ادبی
- کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI09_032
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 511
نویسندگان
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد بابل
چکیده
صورخیال تصرف ذهنی شاعر است که با کاربرد تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز تصویرپردازی و خیال انگیزی اثر را موجب می شود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی عناصر صورخیال منظومه های زهره و منوچهر ایرج میرزا و ایرج و هوبره قاسم لاربن آخرین منظومه های غنایی ادبیات کلاسیک فارسی را بررسی نموده و به این پرسش پاسخ می دهد که صورخیال کدام منظومه برجسته تر است و به چه دلیل؟ یافته های پژوهش نشان می دهد منظومه ایرج و هوبره ضمن برابری نسبی کنایه، در تشبیه و به ویژه استعاره برجسته تر از«زهره و منوچهر» است. با آنکه استعاره و تشبیه دو منظومه، کلیشه ای و تکرار میراث کهن ادبیات فارسی است؛ علت کم بسامدی استعاره زهره و منوچهر از آن روست که صراحت بیان ایرج میرزا با کاربرد رمزگونه و سمبلیک استعاره منافات دارد. تشبیه بلیغ که در خیال انگیزی اثر موثر است، بسامد کمی نسبت به ایرج و هوبره دارد. در ایرج و هوبره نمایش جنبه حماسی در کنار جنبه غنایی منظومه، بسامد استعاره و تشبیه بلیغ را چشم گیر کرده است. نکته مهم اینکه اگر چه در منظومه ها با تصاویر نو و ابداعی برساخته ذ هن و تخیل شاعرانه مواجه نیستیم؛ اما برتری صورخیلا منظومه ایرج و هوبره به واسطه بسامد و ارزش هنری استعاره و تشبیه، آن است که لاربن توانسته با بکارگیری این دو عنصر مهم به حوادث، تجربیات و جریانات واقعی جامعه، ارزش ادبی و هنری ببخشد و با تصرفات ذهنی در کنار جنبه غنایی منظومه، جنبه حماسی آن را نیز برجسته سازد.کلیدواژه ها
صورخیال، ادبیات غنایی، زهره و منوچهر، ایرج میرزا، ایرج و هوبره، قاسم لاربن .مقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.