شبیه سازی خشک سالی با استفاده از دو مدل تلفیقی CEEMD-GPR و GPR-GARCH (مطالعه موردی: شمال غرب ایران)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 44، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JISE-44-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 486
نویسندگان
استاد گروه آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز
دانشجوی دکتری مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز.
چکیده
خشکسالی یکی از مهمترین حوادث طبیعی تاثیرگذار بر بخش کشاورزی و منابع آب میباشد. پیشبینی آن نقش مهمی در برنامهریزی و مدیریت منابع آب دارد. در تحقیق حاضر، با استفاده از دادههای سه ایستگاه سینوپتیک ارومیه، تبریز و اردبیلواقعدرشمالغرب کشور طی دوره زمانی (۲۰۱۷-۱۹۷۸) به پیشبینی خشکسالی پرداخته شده است. برای این منظور، ابتدا شاخص بارندگی استاندارد (SPI) در مقیاس زمانی شش ماهه محاسبه گردید. سپس با استفاده از روشهای تلفیقی CEEMD-GPR و GPR-GARCH، خشکسالی سه ایستگاه مزبور پیشبینی شد. برای بررسی کارایی روشهای تلفیقی، مدلهای متفاوتی با در نظر گرفتن شاخص SPIدورههای قبل و عناصر اقلیمی بهعنوان پارامترهای وروردی تعریف شد و نرخ تاثیر هر یک از این پارامترها مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج محاسبه شاخص خشکسالی SPI مشخص شد که سطوح مختلف خشکسالی طی سالهای ۱۹۸۵-۱۹۸۳، ۱۹۹۱-۱۹۸۸، ۲۰۰۱-۱۹۹۵، ۲۰۱۰-۲۰۰۵، ۲۰۱۳-۲۰۱۱ و ۲۰۱۷ در طول دوره آماری در سه منطقه رخ داده است. نتایج حاصل از تحلیل مدلهای تعریف شده براساس شاخص SPIدورههای قبل و عناصر اقلیمی، دقت بالای روشهای تلفیقی بهکاررفته در تحقیق حاضر را در تخمین شاخص خشکسالی به خوبی نشان داد. بهطوریکه در تمامی ایستگاهها، درصد خطا با استفاده از روشهای تلفیقی CEEMD-GPRو GPR-GARCHنسبت به روش GPR تقریبا به میزان ۲۵ تا ۴۰ درصد کاهش یافت. ملاحظه گردید که در پیشبینی خشکسالی، عناصر اقلیمی شامل میانگین دما و رطوبت نسبی ماهانه و همچنین شاخص SPI مربوط به ماههای گذشته تاثیرگذار میباشند. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که SPIt-۱تاثیرگذارترین پارامتر در مدلسازی است.کلیدواژه ها
بارش, خشک سالی, سری زمانی غیرخطی, مد تجربی, SPI؛ GPRاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.