سعید شفیعی ثابت - دانشجوی کارشناسی ارشد شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگا
محمدرضا ایمانپور - استادیار و عضو هیئت علمی گروه شیلات، دانشکده شیلات، دانشگاه علوم کشاو
باقر امینیان فتیده - استادیار و مدیر گروه صید و تکنولوژی صیادی، مرکز آموزش علمی کاربردی عال
سعید گرگین - استادیار و عضو هیئت علمی گروه شیلات، دانشکده شیلات، دانشگاه علوم کشاو

در این پژوهش خصوصیات ریخت شناسی (مورفومتریک) و ریخت شمارشی ( مریستیک ) ماهی سفید دریای خزر Rutilusfrisii kutum Kamenskii, 1901 مهاجر به مصب رودخانه سفید رود مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت . برای این منظور تعداد 30 خصوصیت ریخت شناسی و 12 خصوصیت ریخت شمارشی در 80 عدد ( 35 عدد جنس نر و 45 عدد جنس ماده ) از ماهیان مهاجر به مصب این رودخانه در طول چهار ماه (بهمن 1386 تا اردیبهشت 1387 ) اندازه گیری شد . اطلاعات بدست آمده در نرم افزار 11,0 SPSS و به کمک آزمونهای تک عاملی ANOVA) تجزیه به عاملها Factor Analysis و تجزیه تابع تشخیص Discriminant) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند . با توجه به نتایج بدست آمده از بین 30 خصوصیت ریخت سنجی16 مشخصه اختلاف معنی دار آماری در بین دو جنس نر و ماده ماهی سفید نشان دادند ولی از بین 12 مشخصه ریخت شمارشی تفاوت معنی داری در بین دو جنس نر و ماده دیده نشد . میانگین ضریب تغییرات خصوصیات ریخت شناسی و ریخت شمارشی بترتیب 17/68 و 4/34 درجنس نر و 23/35 و 3/58 در جنس ماده بود. همچنین از نظر ظاهری نر های بالغ دارای دانه های مرواریدی روی سر و نقاط مختلف بدن بوده اند . روش تجزیه به عامل ها نشان داد که ویژگی های زیر در تشخیص دو جنس مستقل و بسیار مهم اند : طول سر، قطر چشم، ارتفاع بیشینه بدن، ارتفاع کمینه بدن، طول ساقه دمی، ارتفاع ساقه دمی، طول باله پشتی، ارتفاع باله پشتی، طول باله سینه ای، طول باله شکمی، فاصله سینه ای – شکمی، فاصله شکمی - مخرجی، طول باله مخرجی، طول پیش سینه ای، طول پیش شکمی و طول پیش مخرجی

ماهی سفید، 1901 Rutilus frisii kutum Kamenskii,،مصب رودخانه سفیدرود، خصوصیات ریخت سنجی، خصوصیات شمارشی