مهدی صفری - دانشیار دانشگاه پیام نور
سکینه طاهری اردلی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

اگر بخواهیم شعر تعلیمی را در ادبیات فارسی بررسی کنیم با مضامینی همچون پند و اندرز ومسایل حکمی و فلسفی برخورد می کنیم اما همین نوع شعر بعد از انقلاب مشروطه و علیالخصوص در زمان پهلوی با مضامین جدید همچون استقلال، آزادی، حب وطن، مبارزه باحاکمان زورگو و استبداد رخ نمود وتوانست در بین اقشار مختلف جامعه مورد پسند واقع شود ورشد نماید. یکی از شاعرانی که در کنار شاعران بزرگ همچون ملک الشعرای بهار و میرزاده یعشقی و... توانست در این نوع شعر داد سخن سردهد، پروین اعتصامی شاعری توانمند است که بارشادت هرچه تمام تر و بی باکی ، ظلم وستم سلاطین مستبد و وطن فروشی حکام واست عمارو استبداد و فقر مردم و بینارگی و ستم پذیری آنها را در قالب گفتگوها ومناظرات زیبا بیان کردهاست.وی زبان مردم ستم دیده شد تا آرزوهای دور و حسرت های بی پایان آنها را با زبان خوش بیان کندو چهره ی پلید و واقعی ستمگران حاکم را آشکار سازد.او با استعداد خدادای خود توانست مفاهیم بلند ظلم ستیزی و اعتراضش را به شکل خطابستمدیدگان و گفتگو و مناظره های زیبا و دلنشین با ترغیب آنان به مبارزه این وظیفه خطیر را بهسرانجام برساند.پروین نه تنها در گفتار و شعر، مضامین ضد پهلوی و ضد استبدادی خود را به خوبی به تصویرمی کشید بلکه در عمل نیزاز همکاری با مستبدان- که از وی می خواستند مربی ملکه شود-خودداری کرد.و با رد مدال افتخار وزارت معارف، دست از حمایت و جانبداری ضعیفان برنداشت و همچنان بهمبارزه بازبان شعری کم نظیر خود ادامه داد.

پروین اعتصامی، ظلم ستیزی، اعتراض، آرمان خواهی، استبداد، ستم