سیر تحول پوشش، حجاب و البسه در قرن نخست هجری

پوشش و حجاب در قرن نخست هجری قمری، از ظهور اسلام تا پایان دوره عمر بن عبدالعزیز در سرزمین­های اسلامی و نزد مسلمانان چه از نظر میزان و حدود پوشش و چه از نظر نوع پوشاک، بسته به شرایط با تغییر و تحولاتی همراه بوده است. این دگرگونی را می­توان به سه برهه زمانی تقسیم و مورد بررسی قرار داد: نخست وضعیت پوشش در آستانه ظهور اسلام تا پایان دوره خلیفه دوم عمر بن خطاب، دوم از دوره خلیفه سوم، عثمان بن عفان تا روی کار آمدن اموی­ها و سوم دوره خلافت اموی تا پایان سده اول. هر یک از این دوره­ها دارای شرایط ویژه خاص سیاسی و فرهنگی خاص خود هستند که آنها را تا حدودی از دوره پیشین متفاوت می­کند. بررسی جداگانه هر سه دوره به فهم هرچه بهتر ما از مساله میزان پوشش و نوع پوشاک در این دوره کمک خواهد کرد. در این پژوهش ابتدا به بررسی سیر تحول فرهنگ پوشش و حجاب در این سه دوران پرداخته و آن را در گذر حوادث مورد بررسی قرار می­دهیم و سپس به معرفی و تبیین مواد خام و پارچه­های مورد استفاده در پوشاک­های این دوره، نوع البسه؛ دوخت، منسوجات و در نهایت لباس­های مورد استفاده در هر یک از این دورانها می­پردازیم.

کلیدواژه ها:

پوشش ، حجاب ، پارچه ، صوف ، جبه ، حریر ، جلباب ، طیلسان ، خمار ، رداء ، قمیص ، ازار ، سروال.