بررسی اصالت روایت منقول از امام علی(ع) درباره اهمیت شناخت ناسخ و منسوخ با استفاده از روش تحلیل اسناد – متن

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 302

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-18-1_001

تاریخ نمایه سازی: 20 تیر 1400

چکیده مقاله:

در منابع حدیثی اهل سنت، روایتی وجود دارد که بر اساس آن، حضرت علی(ع) به فرد قصه پردازی که به دانش ناسخ و منسوخ تسلط نداشت، فرمود: «هلکت و اهلکت». این روایت، به یکی از مبانی نقلی قائلین به وقوع نسخ در قرآن تبدیل شده تا با تاکید بر اهمیت و جایگاه والای این علم در حوزه دانش های قرآنی، وقوع گسترده پدیده نسخ در قرآن را اثبات نمایند. پژوهش حاضر، اصالت سنجی این روایت در سده نخست هجری را به عنوان هدف دنبال می نماید. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل اسناد-متن و شناسایی حلقه مشترک، افراد کلیدی نقل و گسترش این روایت در بوم های مختلف حدیثی شناسایی شده و با تکیه بر منابع حدیثی اهل سنت، اعتبار افراد و طرق موثر در نقل آن به بوته سنجش گذاشته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که این روایت که به احتمال زیاد، حوزه حدیثی مصر را باید زادبوم آن قلمداد نمود، اولا از نظر محتوایی دچار اضطراب در نقل است و ثانیا از نظر سندی، طریقی که به واسطه آن، روایت در بوم عراق گسترش یافته، طریق معتبری نزد اهل سنت محسوب نمی شود. لذا این روایت را نمی توان به عنوان مبنای محکمی برای اثبات اهمیت حیاتی دانش ناسخ و منسوخ و وقوع گسترده آن در قرآن کریم در نظر گرفت.

نویسندگان

علی آهنگ

استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

مجتبی شکوری

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کوثر بجنورد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آقایی، سید علی، (۱۳۸۵ش)، «تاریخ­گذاری روایات بر مبنای تحلیل اسناد، ...
  • ابن جوزی، جمال الدین ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، (۱۴۲۳ق)، نواسخ ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن حجر (۱۴۱۹ق)، تلخیص ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن حجر (۱۴۱۹ق)، لسان ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن حجر (۱۴۱۹ق)، تعریف ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن حجر (۱۴۱۹ق)، تقریب ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن حجر (۱۴۱۹ق)، تهذیب ...
  • ابن حزم اندلسی، علی بن احمد بن سعید (۱۴۰۶ق)، الناسخ ...
  • ابن حنبل، احمد (۱۴۲۰ق)، المسند، تحقیق: شعیب ارنووط، چاپ دوم، ...
  • ابن حنبل، احمد (۱۴۲۰ق)، الاسامی والکنی، تحقیق : عبدالله بن ...
  • ابن سعد، محمد بن سعد بن منیع ابو عبدالله البصری ...
  • ابن سلامه بغدادی، ابوالقاسم هبه الله (۱۴۰۴ق)، الناسخ والمنسوخ، تحقیق: ...
  • ابن عدی، عبدالله بن عدی، (۱۴۰۹ق)، الکامل فی ضعفاء الرجال، ...
  • ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن حسن دمشقی، (بی­تا)، تاریخ دمشق، ...
  • ابن وهب، ابومحمد عبدالله، (۱۴۱۶ق)، الجامع، تحقیق: مصطفی حسن ابو ...
  • ابن یونس مصری، عبدالرحمن بن احمد بن یونس (۱۴۲۱ق)، تاریخ ...
  • ابو عبید، القاسم بن سلام البغدادی (۱۴۱۸ق)، الناسخ والمنسوخ فی ...
  • ابوزرعه، احمد بن عبدالرحیم العراقی ( ۱۴۱۵ق)، المدلسین، تحقیق: رفعت ...
  • معناشناسی نسخ تدریجی، مشروط و تمهیدی از منظر آیت الله معرفت رحمه الله تعالی [مقاله ژورنالی]
  • ارزیابی نظریه وقوع نسخ در قرآن کریم [مقاله ژورنالی]
  • بخاری، ابو عبدالله محمد بن اسماعیل (بی­تا)، التاریخ الکبیر، بی­جا: ...
  • بخاری، ابو عبدالله محمد بن اسماعیل (بی­تا)، صحیح البخاری، تحقیق: ...
  • بیهقی، احمد بن حسین بن علی (۱۴۲۴ق)، السنن الکبری، تحقیق: ...
  • پاکتچی، احمد، (۱۳۹۷ش)، «نقد بیرونی از نگرش تا روش»، در: ...
  • ثقفی کوفی، ابراهیم بن محمد (بی­تا)، الغارات، تحقیق: سید جلال ...
  • حسینی جلالی، سید محمدرضا، (۱۳۷۸ش)، «عناوین الابواب و تراجمها فی ...
  • حسینی­زاده، سید عبدالرسول، (۱۳۹۱ش)، نسخ در قرآن: نقد و بررسی ...
  • خویی، ابوالقاسم، (۱۴۳۰ق)، البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسه احیاء ...
  • سخاوی، شمس الدین محمد بن عبدالرحمن (۱۴۰۳ق)، فتح المغیث شرح ...
  • صنعانی، ابو بکر عبد الرزاق بن همام (۱۴۰۳ق)، مصنف عبد ...
  • طبرانی، ابو القاسم سلیمان بن احمد (۱۴۱۵ق)، المعجم الکبیر، تحقیق ...
  • العجلی، احمد بن عبد الله بن صالح (۱۴۰۵ق)،معرفه الثقات من ...
  • عقیلی، ابو جعفر محمد بن عمرو (بی­تا)، الضعفاء الکبیر، برگرفته ...
  • العینی، بدرالدین (۱۴۲۷ق)، مغانی الاخیار فی شرح اسامی رجال معانی ...
  • فقهی زاده، عبدالهادی، شفیعی، سعید، (۱۳۹۴ش)، «تاریخ گذاری حدیث (علیکم ...
  • گورکه، آندریاس، (۱۳۹۷ش)، «روش تاریخ­گذاری اسناد-متن با توجه به حلقه ...
  • مزی، یوسف بن عبدالرحمن (۱۴۰۰ق)، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ...
  • مغلطای بن قلیچ بن عبد الله البکجری، ابو عبد الله ...
  • مولائی نیا، عزت الله (۱۳۸۷ش)، «نقد و بررسی نظریه نسخ ...
  • نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد (۱۴۰۸ق)، الناسخ والمنسوخ، تحقیق: محمد ...
  • نیل­ساز، نصرت، (۱۳۹۰ش)، «تاریخ گذاری احادیث بر اساس روش ترکیبی ...
  • یحیی بن معین، ابوزکریا (۱۴۰۰ق)، تاریخ یحیی بن معین روایه ...
  • نمایش کامل مراجع