سجاد انصاری اردلی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه شهید چمران اهواز
مجید نبی پور - استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه شهید چمران اهواز
حبیب الله روشنفکر - دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمود باقری - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

این پژوهش به منظور بررسی واکنش ارقام کینوا (.Chenopodium quinoa Willd) به تنش شوری در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ انجام شد. در این آزمایش واکنش سه رقم کینوا (Titicaca, Giz, Q۲۶) و شش سطح شوری (صفر (شاهد)، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰ dS/m-۱) در محیط کشت پتری دیش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط کنترل شده (دستگاه ژرمیناتور) اجرا گردید. تجزیه داده ها نشان داد، خصوصیات جوانه زنی بذر تحت تاثیر توام رقم و تنش شوری قرار گرفتند (p <۰.۰۱). حداکثر جوانه زنی، بهترین یکنواختی جوانه زنی، بیشترین بنیه بذر، بیشترین طول ریشه چه و ساقه چه در شرایط بدون تنش (شاهد) و کمترین مقادیر در تیمار شوری ۵۰ (dS/m-۱) مشاهده شد. طبق نتایج به دست آمده، رقم Tititcaca بیشترین (۹۵.۳۳) و کمترین درصد جوانه زنی (۱۰) را به ترتیب در تیمار شاهد و تیمار شوری ۵۰ (dS/m-۱) نشان داد. همچنین همین رقم بهترین عملکرد ازنظر زمان رسیدن به ۱۰ و ۹۰ درصد جوانه زنی را در تیمار شاهد داشت درحالی که رقم Giz بدترین عملکرد را در این صفات نشان داد. رقم Titicaca در تیمار شاهد بیشترین طول ریشه چه و ساقه چه را به ترتیب با میانگین ۵.۵۳ و ۵.۵۷ سانتی متر نشان داد این در حالی است که در تیمار شوری ۵۰ (dS/m-۱) با میانگین ۰.۴ و ۰.۳ سانتی متر کمترین طول ریشه چه و ساقه چه را داشت. همچنین بهترین یکنواختی در جوانه زنی با ۲۰.۲ ساعت در رقم Titicaca در تیمار شاهد مشاهده شد. به نظر می رسد علیرغم تاثیرپذیری معنی دار هر سه رقم موردپژوهش و کاهش چشمگیر شاخص های جوانه زنی در سطوح بالای شوری، رقم Titicaca نسبت به دو رقم دیگر، آستانه تحمل بالاتری داشت که نشان دهنده تنوع ارقام در پاسخ فرایندهای فیزیولوژیک به تنش شوری است. همچنین این امکان وجود دارد در صورت لزوم و با تحقیقات بیشتر بتوان در برنامه های به نژادی سایر ارقام حساس کینوا از این رقم استفاده نمود.

تنش شوری, یکنواختی جوانه زنی, بنیه بذر, درصد جوانه زنی