تاثیر روش های مختلف کم آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی ذرت دانه ای (.Zea mays L)

شیوه های نوین آبیاری ضمن افزایش راندمان مصرف آب، کمک به رفع مشکل کمبود آب مورد نیاز بخش کشاورزی می-نماید. پژوهش حاضر به بررسی روش های مختلف کم آبیاری و تاثیر آن بر خصوصیات فیزیولوژیکی ذرت دانه ای می پردازد. بدین منظور آزمایشی در سال ۱۳۹۵در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۸ تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو تیمار آبیاری کامل و پرآبیاری و ۱۶ تیمار کم آبیاری در دو سطح ۷۵ و ۵۰ درصد نیاز آبی طی دوره رویشی و کل فصل رشد گیاه به روش های سنتی و خشکی موضعی ریشه با آبیاری یک درمیان ثابت جویچه ها و آبیاری متناوب جویچه ها به ترتیب بعد از یک و دو نوبت آبیاری بود .بالاترین میانگین های بدست آمده در صفات ارتفاع بوته، طول بلال، شاخص سطح برگ، هدایت روزنه ای و محتوای نسبی آب برگ، در تیمار پرآبیاری مشاهده شد. طول بلال در تیمار کم آبیاری به روش خشکی موضعی ریشه با جوی و پشته یک درمیان ثابت (CI۷۵T) به میزان ۱۴.۷ سانتی متر، اختلاف معنی داری با تیمار آبیاری کامل نشان نداد. بیشترین افزایش شاخص سطح برگ طی رشد به ترتیب برای تیمارهای ۲PRD۷۵V، ۲PRD۵۰V و ۱PRD۵۰V به میزان ۳۳.۲۰، ۳۰.۲۸ و ۲۵ درصد بود. کمترین هدایت روزنه ای در تیمار ۲PRD۷۵T مشاهده شد که در مقایسه با تیمارهای ۱۲۵ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی به ترتیب ۵۸/۶۴ و ۵۸.۱۷ درصد بود. کمترین میزان محتوای نسبی آب برگ در تیمار آبیاری سنتی DI۵۰V مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، اختلاف ناشی از اعمال تنش در تیمارهای کم آبیاری موضعی ریشه کمتر از این اختلاف در تیمارهای کم آبیاری سنتی (نسبت به آبیاری کامل) بود. بنابراین، استفاده از روش های کم آبیاری ضمن کاهش جزیی رشد محصول، راهکاری مناسب برای مقابله با معضل بحران آب در زراعت ذرت در بیرجند می باشد.

کلیدواژه ها:

تنش محیطی ، خشکی موضعی ریشه ، کارایی مصرف آب ، محتوی نسبی آب ، هدایت روزنه ای