تحلیل ارتباط بین کیفیت کالبدی محیط های شهری و استرس درک شده شهروندان، (مطالعه موردی: کلانشهر اصفهان)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات شهری، دوره: 10، شماره: 37
  • کد COI اختصاصی: JR_URBS-10-37_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 282
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدرضا آزاده

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان

جمال محمدی

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم چغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان

حمیدطاهر نشاط دوست

استاد روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

رشد شهرنشینی با افزایش اختلالات روانی همراه است. یکی از مهم­ترین اختلالات روانی، استرس درک شده توسط شهروندان است. استرس سابقه­ای طولانی در علوم پزشکی دارد. امروزه محیط زندگی شهروندان به عنوان منبع اصلی ایجاد استرس شناخته می شود. با این رویکرد، پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این سوال انجام شد که در محله های شهری، چه ابعادی از کیفیت کالبدی بر استرس درک شده تاثیر بیشتری دارد. برای پاسخ به این سوال، محله مفت آباد به عنوان یک محله با کیفیت نامطلوب و محله مرداویج به عنوان یک محله با کیفیت مطلوب در کلانشهر اصفهان انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت محیطی محقق ساخته و همچنین پرسشنامه استاندارد استرس درک شده کوهن و همکاران (۱۹۸۳) استفاده شد. تعداد ۴۳۴ نفر در تکمیل پرسشنامه­ها همکاری کردند. تحلیل اطلاعات با استفاده از ضریب همبستگی معمولی و جزئی و رگرسیون خطی انجام شد. براساس یافته های پژوهش، میزان استرس ادراک شده توسط ساکنان محله مفت آباد بیشتر از محله مرداویج بود. نمره میانگین استرس درک شده در محله مفت آباد برابر با ۰۷/۲ و در محله مرداویج برابر با ۰۴/۱ برآورد شد. براساس مدل های مستخرج از تحلیل رگرسیون خطی چندمتغیره، متغیرهای زیبایی و نظم بصری، جذابیت عملکردی و آسایش محیطی به ترتیب بیشترین تاثیرگذاری را بر استرس درک شده داشتند. براساس مدل­های پیشنهادی، کیفیت کالبدی محیط در محله مفت آباد ۶۷ درصد و در محله مرداویج ۴۶ درصد از تغییرات استرس درک شده را پیش بینی کردند. نتایج پژوهش حاضر در توافق با سایر پژوهش ها نشان داد، افرادی که در محیط های شهری با کیفیت پایین زندگی می کنند بیشتر از سایر افراد در معرض استرس هستند. از این رو رابطه میان برنامه ریزان شهری و روانشناسان باید تقویت شود تا راهکارها و سیاست­هایی اتخاذ شود که از طریق برنامه ریزی و طراحی محیط بتوان شاخص­های سلامت روانی شهروندان همچون استرس درک شده را بهبود بخشید.

کلیدواژه ها

کیفیت محیط, کیفیت کالبدی, سلامت روانی, استرس درک شده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.