ارایه تعریفی از معماری کند و روش های طراحی آن، براساس مصادیق ایرانی

تنوع، تعدد و گستردگی حضور مصادیق معماری کند در کشور ایران، موید اهمیت آنها در معماری ایران است. علیرغم سوابق پژوهشی متعدد درخصوص این مصادیق و نیز علیرغم تعدد نامهای مطرح شده برای آنها، تعریف کامل و جامعی از این نوع معماری دردسترس نیست. این وضعیت مانع از درک همه جانبه معماری کند میشود. لذا هدف از مقاله پیش رو آن بوده که تعریفی جامع از این نوع معماری ارائه دهد. درحقیقت، مقاله بدنبال آن بوده که معماری کند را براساس دو وجه محصول و فرآیند طراحی آن تعریف کند. در وجه نخست، سعی شده که این نوع معماری، براساس مقولات شش گانه کاپون یعنی عملکرد، شکل، معنا، ساخت، بافت و انگیزه تعریف شود. در وجه دوم نیز، بدنبال معرفی روش های طراحی این نوع معماری در گذر تاریخ بوده است. مقاله حاضر برای تعریف معماری کند از تعریف مصداقی (اتکاء به مصادیق ایرانی معماری کند) و تعریف برپایه تقسیم (اتکاء به اقسام مختلف آن) بهره گرفته است. پژوهش حاضر برای گردآوری داده ها از متون نوشتاری و مراجعه مستقیم به مصادیق استفاده نموده است. نتایج نشان داده که تعریف معماری کند در وجه محصول آن، در مقوله عملکرد، برحسب نوع و تداوم عملکردی؛ در مقوله شکل برحسب شکل ورود به فضا، شکل سازمان فضایی، شکل فضاها و شکل پوشش؛ در مقوله معنا برحسب وسعت تاریخی؛ در مقوله ساخت برحسب نوع استفاده از راهکار کندن زمین، نوع فناوری کندن زمین و شیوه اجرایی؛ در مقوله بافت برحسب همجواری ها و مقیاس فضایی و در مقوله انگیزه برحسب مزایای زمین، با ویژگی های متعددی توام است. علاوه براین، نتایج حاکی از آن بوده که سیر تحول فرآیندهای به کاررفته در طراحی این مصادیق می تواند در قالب الگوهای غریزی-تقلیدی، تجربی و علمی معرفی گردد.

کلیدواژه ها:

تعریف ، طراحی معماری ، معماری کند ، روشهای طراحی ، مصادیق ایرانی