حقوق شهروندی زنان در فضاهای شهری با رویکرد معماری زنانه

مفهوم شهروندی، به عنوان مفهومی جدید در ادبیات اجتماعی، سیاسی جهان امروز تبلور پیدا کرده است. با تاسی به این مفهوم، شهروندان انتظار دارند از حقوقی که در گذشته عموما نادیده گرفته می شد، دست یابند .بنابراین حقوق شهروندی به ویژه در خصوص زنان جنبه بین المللی پیدا کرده و زنان را در کشورهای کمتر توسعه یافته از جمله ایران، تحت تاثیر قرار داده است. زنان در شرایطی می توانند کارایی و بهره وری بالاتری داشته باشند که به حقوق شهروندی خود دسترسی پیدا کرده باشند. طراحی فضاهای شهری امروز بایستی به تحول شهرهای مردانه و بیاندیشد و فضاهای شهری سازگار با نیازهای تمامی شهروندان خویش ایجاد نماید. با این رویکرد شهرها به امنیت بیشتر شهری مشارکت و حضور بیشتر زنان در همه ساعات روز ایجاد فرصت های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی و پویایی اقتصاد شهر و افزایش زیبایی و کارایی فضاهای شهر دست خواهند یافت و در نهایت شهرهایی نه زنانه بلکه شهرهایی انسانی تر با پایداری بیشتر خواهیم داشت. متاسفانه زنان به عنوان نیمی از شهروندان شهرها، نیازهایشان در طراحی شهر دیده نشده است. همانطور که فضای خانه، فضایی برای آرامش همه افراد خانواده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و نحوه انجام روش توصیفی- تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات به روش اسنادی (کتابخانه ای) و مراجعه به سازمان های مربوطه می باشد .یافته های پژوه شی نشان میدهند که در سالهای اخیر زنان و مردان فضای شهری را بصورت های متفاوتی تجربه میکنند و زنان بطور یکسان با مردان از فضای شهری بهره مند نمی شوند. اگرچه فضاهای شهری بر اساس قانون به روی همه باز است، در موارد بسیاری، زنان توسط پیغام های پنهانی که دریافت میکنند در می یابند که اجازه ورود به برخی فضاها را ندارند. این قبیل ملاحظات بر چگونگی بهره مندی زنان از فضای شهری تاثیر میگذارد. اما با مداخلات فیزیکی و اجتماعی بصورت موازی میتوان جو و محیط عمومی فضاهای شهری را تحت تاثیر قرار داد و میزان بهره مندی زنان از این فضاها و درک آنها از محیط پیرامونشان را ارتقا بخشید و امکان حضور آنان را در شهر فراهم کرد. یکی از عوامل محرک این اقدام خود زنان به عنوان شهروند می باشد. آنان بهتر از همه بر معضلات حضورشان در محیط های شهری واقف هستند و در صورت مشارکت فعال با برنامه ریزان میتوانند محیطی امن برای خود و خانواده شان فراهم آورند. نتایج این تحقیق در زمینه امنیت نشان می دهد که طراحی شهرهای ما مرد محور میباشد که باعث ایجاد احساس عدم امنیت و بروز زمینه های مشکلات اجتماعی ، فرهنگی و روانی میشود و همه اقشار جامعه را متاثر میکند.

کلیدواژه ها:

حقوق شهروندی ، زنان ، فضاهای شهری ، طراحی شهری