هادی سروری - عضو هیات علمی تمام وقت گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
مژگان امید - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

شهرنشینی به عنوان دومین انقلاب در فرهنگ انسان، باعث دگرگونی در روابط متقابل انسان ها با یکدیگر شده و با افزایش جمعیت شهرنشین، بهره برداری از محیط تشدید می گردد. با وقوع رشد سریع شهرنشینی و افزایش مشکلات در زمینه مسکن، ایجاد اشتغال و درآمد، تامین بهداشت عمومی و سلامت جسمی و روانی، افزایش مشکلات محیط زیست، از بین رفتن منابع در شهرها و افزایش دامنه هنجارهای اجتماعی در شهرها عرصه زندگی سالم بر انسان ها تنگ می شود و ضرورتی تلاشی همه جانبه برای نجات شهر و سالم کردن آن بیش از پیش احساس می شود. با گذشت زمان در پاسخ به بحران های موجود در شهرها نظریه ها و رویکردهای مختلفی برای خروج از این مسائل ارائه شد. یکی از این نظریه ها رویکرد شهر زیست پذیر است. مفهوم یک شهر زیست پذیر به معنای »مناسب بودن برای زندگی« یا »قابل سکونت« می باشدکه امروزه با گسترش و تشدید مشکلات جوامع انسانی و افت کیفیت زندگی ساکنان، بسیار قوت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدل مناسب زیست پذیری شهری گام به عرصه تحقیق نهاده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و به حیث روش، کتابخانه ای - تحلیلی می باشد. به طور کلی شهر زیست پذیر شامل مجموعه متنوعی از موضوعات مختلف است که به وسیله یک سری اصول راهنما بیان می شوند: دسترسی، برابری و مشارکت که مفاهیم مربوط به زیست پذیری است بر مبنای آنها شکل گرفته می گیرند. نتایج تحقیق نشان می دهد که مهمترین اصول و ویژگی های یک شهر زیست پذیر عبارتند از: زیرساخت ها (حمل و نقل، ارتباطات، آب و بهداشت) غذا، هوای پاک، مسکن مناسب، شغل راضی کننده و فضای سبز و پارک ها، دسترسی به خدمات و امکانات با کیفیت مانند امکانات هنری، مدارس و ا ماکن ورزشی-بهداشتی، قابلیت حرکت پیاده، تنوع، ا منیت، پایداری، فضاهای خصوصی، اصالت، احساس افتخار به مالکیت، هویت منحصر به فرد، ثبات اقتصادی، فرصت های زندگی سالم، طراحی شهری، زیباسازی باغچه ها و پارک های محلی، پاکیزگی، هنرهای عمومی، کیفیت هوا، احساس پیوستگی با محله و همسایگان، انعطاف پذیری، ارزش های مشترک، مشارکت مدنی، پیوستگی با تاریخ و میراث فرهنگی، فعالیت های داوطلبانه، مشارکت سیاسی

زیست پذیری، پایداری، کیفیت زندگی، سرزندگی، زیست پذیری شهری