مرضیه حاجی محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
ابوالفضل عزیزیان - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
باقر قرمزچشمه - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

شناخت دگرگونی­ های اقلیمی و رفتار آن ها در دوره های آتی و اثرات آن ها در حوزه های مختلف به خصوص در منابع آب در برنامه ریزی­ های کلان و استراتژیک از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر تغییرات اقلیمی بر شرایط هیدرولوژیکی حوضه کن است. برای این منظور ابتدا شبیه ­سازی متغیرهای دما و بارش به وسیله داده­ های مدل بزرگ مقیاس HadCM۳ تحت سناریوی A۲ و مدل ریزمقیاس­گردانی SDSM صورت گرفت. سپس شبیه­ سازی رواناب به صورت ماهانه و به وسیله مدل هیدرولوژیکی SWAT انجام شد و برای واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل، از نرم افزار SWAT-CUP و الگوریتم SUFI-۲ استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی مدل SDSM به وسیله دو پارامتر MBE و NRMSE نشان داد که مدل در شبیه­ سازی متغیر دما نسبت به بارش از دقت بالاتری برخوردار بوده است. مقایسه مقادیر شبیه ­سازی شده برای دوره آتی (۲۰۴۰-۲۰۱۱) و دوره پایه (۲۰۰۱-۱۹۶۱) به ترتیب افزایش ۱.۳ و ۰.۸ درجه سانتی­گراد دمای بیشینه و کمینه را نشان داد. همچنین، در تمامی ایستگاه­ های منتخب کاهش بارش به دست آمد که بیشترین کاهش مربوط به فصل بهار بود، ولی در برخی ماه­های مربوط به فصل زمستان افزایش بارش مشاهده شد. نتایج حاصل از واسنجی و اعتبارسنجی مدل SWAT نیز رضایت­بخش بود به طوری که معیار نش- ساتکلیف به عنوان تابع هدف برای دوره واسنجی (۱۹۹۱-۱۹۸۳) و اعتبارسنجی (۱۹۹۶-۱۹۹۲) به ترتیب ۰.۸۲ و ۰.۷۱ به دست آمد. در نهایت سناریوهای اقلیمی ایجاد شده، افزایش رواناب برای فصل زمستان و کاهش مقدار آن را برای سایر فصول نشان داد. به طور کلی، بر اساس نتایج به دست آمده، کاهش هفت درصدی رواناب برای دوره آتی پیش­بینی شد.

اعتبارسنجی, دما و بارش, مدل آماری SDSM, مدل هیدرولوژیکی SWAT, واسنجی