تاثیر پوشش سنگریزه سطحی و شیب بر شدت فرسایش پاشمانی و بین شیاری در دو خاک مختلف
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 10، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-10-3_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 239
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده
با توجه به ضعف پوشش گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک، پوشش سنگریزه سطحی از اهمیت ویژه ای در مهار فرسایش خاک برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر پوشش سنگریزه سطحی و شیب بر شدت فرسایش پاشمانی و بینشیاری در دو نمونه خاک مختلف انجام شد. به این منظور، بر روی دو خاک ماسه ای و زراعی با توزیع اندازه ذرات متفاوت، در چهار شیب ۰.۵، دو، پنج و ۱۰ درصد و پنج سطح سنگریزه سطحی شامل صفر، پنج، ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد، هر یک در سه تکرار آزمایش شبیه سازی باران انجام شد. با ایجاد باران با شدت ثابت ۳۵ میلی متر در ساعت و مدت ۳۵ دقیقه در یک سینی به ابعاد ۶۰ در ۶۰ سانتی متر، شدت فرسایش بین شیاری و نیز پاشمان ذرات به سمت پایین دست و بالادست و نیز متوسط پاشمان کل اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش پوشش سنگریزه سطحی در هر دو خاک، شدت پاشمان پایین دست و بالادست و همچنین، متوسط پاشمان کل به طور معنی داری کاهش می یابد، البته شدت پاشمان پایین دست بیشتر از پاشمان بالادست بود. با افزایش درصد پوشش سنگریزه از صفر (شاهد) به پنج، ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد، متوسط شدت پاشمان به سمت پایین دست در نمونه خاک ماسه ای به ترتیب ۱۲.۹، ۲۵.۳، ۳۵.۷ و ۴۷.۷ درصد و در نمونه خاک زراعی به ترتیب ۱۳.۹، ۲۵.۴، ۰.۳۷ و ۴۹.۴۴/۴۹ درصد کاهش یافت. با افزایش درصد پوشش سنگریزه از صفر درصد (شاهد) به پنج، ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد، متوسط شدت فرسایش بین شیاری در نمونه خاک ماسهای به ترتیب ۵/۱۳، ۲۶.۴، ۳۳.۳ و ۴۶.۴ درصد و در نمونه خاک زراعی به ترتیب ۱۲.۹، ۳۰.۷، ۳۷.۳ و ۴۵.۹ درصد کاهش یافت. همچنین، با افزایش شیب در هر دو خاک، شدت فرسایش پاشمانی و بین شیاری به طور غیر خطی افزایش پیدا کرد. شدت پاشمان و نیز فرسایش بین شیاری در خاک ماسه ای به دلیل چسبندگی کمتر و جدایش پذیری بیشتر ذرات آن، بیشتر از نمونه خاک زراعی بود. یافته های این پژوهش نشان داد که وجود پوشش سنگریزه در سطح خاک می تواند شدت فرسایش پاشمانی و بینشیاری را به طور معنی داری کاهش دهد.کلیدواژه ها
جریان ورقه ای, خاک ماسه ای و زراعی, شبیه سازی باران, فرسایش خاک, مناطق خشک و نیمه خشکاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.