بررسی اثر تغییر اقلیم و کاربری اراضی بر رواناب سطحی حوزه آبخیز بالیقلو چای اردبیل

تغییر کاربری به همراه تغییر اقلیم، به عنوان یک عامل جانبی اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر سیلاب دارد. بنابراین، پیش بینی اثر تغییر اقلیم و کاربری اراضی بر وضعیت سیلاب و رواناب دهه های آتی، راه گشای مقابله با این پدیده خواهد بود. جهت بررسی تغییرات اقلیمی دهه ۲۰۲۰ حوزه آبخیز بالیقلوچای، برونداد مدل HadCM۳ تحت سناریوهای A۲ و B۱ به وسیله مدل آماری LARS-WG ریزمقیاس شد. نتایج نشان دهنده افزایش ۸.۷۸ تا ۱۲.۸۶ درصدی بارش متوسط سالانه دهه ۲۰۲۰ می باشد. افزایش هم زمان دمای حداقل و حداکثر منطقه مطالعاتی در تمامی ماه ها موجب افزایش ۰.۶۶ درجه سانتی گرادی دمای متوسط سالانه در دهه ۲۰۲۰ خواهد شد. پس از بررسی تغییرات کاربری اراضی در گذشته، دو سناریو جهت پیش بینی اثر تغییرات کاربری اراضی در دهه های آتی بر سیلاب منطقه طراحی شد که در سناریوی اول فرض بر ثابت ماندن وضعیت فعلی و سناریوی دوم بر فرض ادامه روند گذشته می باشد. نتایج نشان دهنده کاهش نه درصدی مراتع و افزایش پنج درصدی اراضی کشاورزی در دهه های ۲۰۲۰ می باشد. جهت شبیه سازی سیستم هیدرولوژیکی دهه های آتی، از مدل HEC-HMS استفاده شد. نتایج نشان دهنده افزایش دبی اوج و حجم سیلاب در ماه آوریل و کاهش آن در ماه های مارس، می و جوئیه بوده است. به طوری که در صورت تغییر کاربری اراضی همراه با تغییر اقلیم این تغییرات شدیدتر خواهد بود.

کلیدواژه ها:

افزایش دبی اوج ، حجم سیلاب ، ریزمقیاس نمایی ، شبیه سازی ، HEC-HMS