محمودرضا طباطبائی - دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی ساری و مربی پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
عبدالنبی عبده کلاه چی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری تهران

مولفه های ساختاری GIS که به اشیاء ArcObjects معروف هستند، ساختارهایی متشکل از توابع، روش ها و خصوصیات متفاوت بوده که به شکل کپسوله شده (اجتماعی از اجزای یاد شده) در محیط های نرم افزاری مورد استفاه قرار گرفته و امروزه نقش مهمی را در تولید نرم افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی به عهده دارند. علیرغم اهمیت و نقش ویژه این اشیاء در پیاده سازی مفاهیم و الگوریتم های مورد نیاز در نرم افزارهای GIS، متاسفانه در کشور استفاده از آن ها کمتر مورد توجه قرار گرفته و این در حالی است که امکانات تعبیه شده در نرم افزارهای سامانه های اطلاعات جغرافیایی محدود است و از سوی دیگر دامنه­­یکاربردهای این فن آوری در علوم منابع طبیعی، کشاورزی، محیط زیست  و غیره روز به روز بیشتر می گردد. در این تحقیق، با به کارگیری اشیاء یاد شده، نرم افزاری مشتمل بر۱۲۲۹۳ خط برعنوانه در قالب ۲۷۵ تابع طراحی و نوشته شده است که امکان مدیریت داده های مکانی، توصیفی و سری های زمانی شبکه ی های آبراههه ای و ایستگاه های آب سنجی کشور را (در مقیاس۱:۲۵۰۰۰۰) به لحاظ ذخیره سازی، ویرایش، پرسش و پاسخ، نمایش و تهیه­ی اطلاعات خروجی فراهم می نماید. از ویژگی های منحصر به فرد نرم افزار که نمونه ی آن در سایر نرم افزارهای GIS فعلی موجود نمی باشد، اجرای جست و جوی های مکانی چندگانه بر روی پایگاه مکانی بدون نیاز به بارگذاری و نمایش لایه ها در صفحه ی­ی نمایش است. از دیگر مزایای آن، تولید لایه های مجازی حاصل از پرسش های مکانی بوده که این لایه ها بدون داشتن منشا فیزیکی بر روی دیسک سخت قابل نمایش و استفاده کاربر می باشند. هم چنین امکان دسترسی مستقیم به داده های ایستگاه های آب سنجی (در قالب فایل های اکسل) از درون نرم افزار فراهم آمده است.

آبراههه, ایستگاه, پایگاه, رودخانه, ArcObjects, Geodatabase, GIS, Programming