ارزیابی مدل های برآورد بار کف رودخانه به منظور معرفی مدل مناسب، مطالعه موردی: رودخانه حبله رود

برآورد صحیح میزان رسوب­دهی یک حوزه آبخیز از مهمترین مسائل مطرح شده در مهندسی آب، مهندسی رودخانه، منابع آب، تاسیسات و سازه های آبی و محیط زیست برای اجرای طرح ها و برنامه های توسعه ای است. تنوع زیاد معادلات برای محاسبه مقدار بار رسوب در رودخانه و نبود اطلاعات در مورد نحوه استخراج معادلات، استفاده از آن را مشکل کرده است. هدف این پژوهش، استفاده از مدل­ های مختلف برای برآورد بار کف با مطالعه موردی رودخانه حبله رود به­ منظور شناسایی بهترین مدل برای تخمین بار کف رودخانه است. مشخصات هندسی رودخانه حبله ­رود و مقطع جریان از بانک اطلاعات شرکت آب منطقه­ای سمنان جمع­ آوری و دانه ­بندی رسوبات نمونه­ برداری شده به روش الک انجام شد. مقدار بار بستر رودخانه در ایستگاه هیدرومتری بنکوه، با استفاده از رگرسیون­ های مختلف و از طریق روابط مایر-پیتر-مولر، انشتین-براون، بگنولد و توفالتی محاسبه شد. نتایج حاصل از این روابط با نتایج ثبت شده در ایستگاه هیدرومتری بنکوه در بازه زمانی ۱۳۹۶-۱۳۹۰ مورد مقایسه قرار گرفت که نشان داد، روش توفالتی با مقدار RMSE ،MAE و R۲ برابر ۲۰.۰۷، ۱۰.۸۶ و ۸۳ درصد بهترین پیش ­بینی را از مقدار بار کف در مقایسه با سایر روش­ ها ارائه می ­دهد. مسیر عبوری و حوزه آبخیز رودخانه حبله رود از مناطق کوهستانی تشکیل شده است و عمده مسیر از سنگ­ های مختلفی تشکیل شده است که دارای فرسایش پذیری بالایی است، بنابراین رابطه توفالتی، تخمین مناسبی از رودخانه ­های واقع شده بر اقلیم کوهستانی ارائه می­ دهد.

کلیدواژه ها:

رسوب دهی ، تحلیل حساسیت ، رابطه توفالتی ، روابط تجربی ، معادله مناسب