محمد واقفی - استادیار سازه های هیدرولیکی، گروه مهندسی عمران، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
مسعود قدسیان - استاد هیدرولیک، پژوهشکده مهندسی آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

رودخانه ها اصلی ترین منبع تامین آب می باشند بنابراین شناخت رفتار رودخانه ها و تغییرات آن ها خصوصا در کانال های قوسی بسیار حائز اهمیت می باشد. در این مقاله به اندازه گیری آزمایشگاهی الگوی آبشستگی در قوس ۹۰ درجه و کانال مستقیم پایین دست آن تحت تاثیر تغییر پارامتر شعاع انحنای قوس پرداخته شده است. آزمایشات در یک کانال آزمایشگاهی با سه شعاع انحنای ملایم، متوسط و تند انجام گرفته است. تغییرات توپوگرافی بستر با استفاده از دستگاه برداشت پروفیل بستر لیزری اندازه گیری شده است. مقایسه بین مقاطع مختلف عرضی، طولی و توپوگرافی بستر انجام شده و الگوی آبشستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر این است که با کاهش شعاع انحنای قوس، تغییرات توپوگرافی بستر و میزان آبشستگی و رسوب گذاری بیشتر می شود. همچنین در مسیر مستقیم پایین دست، آبشستگی در نزدیکی ساحل خارجی مشاهده می شود که در قوس تند مشهود تر است.

الگوی آبشستگی, قوس ۹۰ درجه, توپوگرافی بستر, شعاع انحنا