بررسی تغییرات عرضی و طولی بستر در پایین دست سد مخزنی کرخه با استفاده از مدل ریاضی GSTARS۳

     احداث سد­ها در مسیر رودخانه­ها باعث تجمع رسوبات در پشت سد و به جریان انداختن آب زلال به سمت پایین­دست و ایجاد تغییراتی در رسوب و مورفولوژی پایین­دست رودخانه خواهد گردید. آگاهی از چگونگی روند تغییرات در طرح­های ساماندهی و هم­چنین اجرایی اهمیت خواهد داشت. در این مقاله بررسی­ها در پایین­دست سد مخزنی کرخه در حد فاصل ایستگاه پای­پل تا سد انحرافی حمیدیه و با طول بازه­ی مطالعاتی در حدود ۲۰۰ کیلومتر با استفاده از مدل ریاضی GSTARS۳ صورت گرفته است. مدل کامپیوتری GSTARS۳، مدل تعمیم یافته لوله جریان برای شبیه­سازی رودخانه­های آبرفتی است که توسط گروه هیدرولیک رودخانه و رسوب­گذاری مرکز خدمات فنی USBR، تهیه شده و توانایی شبیه­سازی شرایط جریان به روش شبه­دوبعدی و شبیه­سازی تغییر هندسی کانال به روش شبه سه­بعدی را دارد. از اطلاعات هیدرولیکی موجود در سال­های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۸ (بازه­ی زمانی ۱۲ ساله) و از مقاطع عرضی در سال ۱۳۸۴ استفاده شده است. در نهایت بعد از واسنجی با استفاده از دو رابطه رسوبی ایکرز-وایت و لارسن و مادن که بیشترین همخوانی را با بازه مورد مطالعه داشتند، تغییرات الگوی رسوب و مورفولوژیک پایین­دست سد مخزنی کرخه از جمله تغییرات عرضی و طولی، تغییرات شیب بستر آبراههدر دوره­ی زمانی ۱۰ ساله توسط مدل اجرا گردید. در این بازه­ی زمانی بیشترین تغییرات شیب در زیر حوضه کرخه علیا مشاهده شده است.

کلیدواژه ها:

رودخانه کرخه ، مدل GSTARS۳ ، تغییرات مورفولوژی ، الگوی رسوب ، پایین دست سد