اثربخشی آموزش حافظه فعال بر تغییرات توان بتا و شدت دمانس بیماران مبتلا به آلزایمر

هدف: به دلیل گسترش جمعیت سالمندان، شیوع بیماری آلزایمر افزایش یافته است و به یکی از مشکلات مهم سیستم سلامت جوامع تبدیل شده است. علی رغم این که درمان های دارویی پتانسیل قابل توجهی از خود نشان داده اند، به دلیل عوارض جانبی و تاثیر متوسطشان بر بیماری سبب جلب توجه محققان به مداخلات غیر دارویی شده اند. اما اثربخشی این مداخلات بحث برانگیز باقی مانده است. در بیماری مزبور توان آلفا (۸-۱۳ هرتز) مغز بیماران نسبت به افراد سالم کاهش و توان تتا (۸-۴ هرتز) و دلتا (۴-۱ هرتز) آن ها افزایش می یابد. توان بتا که نشانگر توجه و تمرکز در بیداری است و فرم کوتاه شده معاینه وضعیت روانی، که یکی از ابزارهای سنجش شدت دمانس در بیماران است. در این پژوهش ارزیابی شد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش حافظه فعال بر MMSE و تغییرات توان بتا در حالت استراحت در بیماران مبتلا به آلزایمر است. روش: بیست بیمار راست دست بر اساس ملاک های DSM-V مبتلا به آلزایمر خفیف تا متوسط هستند، به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش منصوب شدند. گروه آزمایش ۲۵ جلسه آموزش n-back دریافت کردند. EEG و نمره (MMSE) آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله ارزیابی شد. EFG با دستگاه EFG۳۸۴۰ نگاراندیشگان و از طریق ۲۱ الکترود در سه ناحیه: پیشانی (FP۱, FP۲, F۳, F۴, F۷,F۸,Fz، گیجگاهی (A۱, A۲, T۳, T۴, C۴, C۳, Cz)، آهیانه- پس سری (T۵, Pz, O۱, O۲, T۶, P۳, P۴)، طبق سیستم استاندارد ۱۰-۲۰ با فرکانس نمونه گیری ۵۰۰ هرتز و امپدانس کمتر از ۵ اهم ثبت شد. باندیس بالا و پایین به ۰/۵ و ۴۰ تنظیم شد و نوار مغز به مدت ۲۰ دقیقه در حالت استراحت ضبط شد. برای تحلیل از نرم افزار EEG LAB ۲۰۱۳ برای تبدیل داده ها به توان مطلق استفاده شد. مداخله n-back تطبیقی که در آن یک توالی از محرک های بصری در یکی از ۹ مکان موجود در تصویر ظاهر می شود و آزمودنی باید مکانی را که در n مرتبه قبل در آن ظاهر شده بود به یاد بیاورد. این تمرین در ۲۵ جلسه ۴۵ دقیقه ای در ۵ هفته انجام شد. تحلیل: به منظور نرمال سازی داده ها، مقدار کمی توان مطلق به لگاریتم تبدیل شد و برای هر ناحیه میانگین گرفته شد. از نرم افزار SPSS۲۲ و روش ANCOVA برای تحلیل آماری داده ها استفاده شد. یافته ها: آموزش حافظه فعال باعث افزایش قابل ملاحظه ای در نمره (F(۱,۱۹)=۳۴.۱۷; η۲= ۰.۵۰) ،MMSE در گروه آزمایش شد. همچنین تغییرات غیرمعناداری در قسمت های مختلف مغز شامل: افزایش توان بتا در قسمت پیشانی (F (۱,۱۹)=۲.۳۷; η۲=۰.۱۲) و گیجگاه (F (۱,۱۹)=۲.۰۰; η۲=۰.۱۰) و کاهش آن ((F (۱,۱۹) =۰.۲۴; η۲=۰.۰۸) در قسمت آهیانه- پس سری شد. نتیجه گیری: آموزش n-back تطبیقی در افراد مبتلا به آلزایمر سبب بهبود معاینه وضعیت روانی (شدت دمانس) می شود اما تاثیر معناداری بر توان بتا ندارد.

کلیدواژه ها:

بیماری آلزایمر ، آموزش حافظه فعال ، الکتروامسفالوگراف