زهرا خوشدونی فراهانی - دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمد علی موسوی - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده مهندسی بیوسیستم کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

هدف: گیاهان از مهم ترین منابع حاوی ترکیبات فنولی بوده که آنتی اکسیدان های طبیعی را نیز شامل می شوند. هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر دو روش استخراج با حمام فراصوت و خیساندن بر میزان استخراج ترکیبات فنولی از میوه عناب با استفاده از دو حلال آب و اتانول۸۰% بود. روش شناسی:در روش حمام فراصوت از دو حلال آب و اتانول۸۰% در سه سطح زمانی ۱۵، ۳۰ و ۶۰ دقیقه و دو سطح دمایی ۵۰ و ۷۰ درجه سلسیوس استفاده شد. در روش خیساندن دو حلال آب و اتانول۸۰% و ترکیب آنها مورد استفاده قرار گرفت و میزان ترکیبات فنولی با استفاده از روش فولین سیوکالتیو و بازده استخراج عصاره ها تعیین شدند. یافته ها:براساس نتایج حاصل، در روش استخراج با حمام فراصوت، حلال اتانول۸۰%، زمان۶۰ دقیقه و دمای۵۰ درجه سلسیوس بیشترین میزان ترکیبات فنولی (۳۳/۸۶ میلی گرم معادل اسیدگالیک در صد گرم نمونه خشک) را از میوه عناب استحصال نمود و بازده استخراج عصاره آن نیز ۶۶/۹۵% بود. در روش استخراج به کمک خیساندن، حلال اتانول۸۰% بالاترین میزان ترکیبات فنولی (۴۰/۶۱ میلی گرم معادل اسیدگالیک در صد گرم نمونه خشک) را استخراج نمود و بازده استخراج عصاره ۷۷% بود. نتیجه گیری:طبق نتایج هر دو روش، میزان استخراج ترکیبات زیست فعال براساس نوع حلال، دمای مورد استفاده و زمان به کار رفته تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند و حلال اتانول۸۰% بهترین حلال برای استخراج ترکیبات مورد نظر بود. استخراج به کمک حمام فراصوت تاثیر معنی داری در میزان استخراج ترکیبات فنولیک میوه عناب داشت.  

ترکیبات فنولی, میوه عناب, روش استخراج, حمام فراصوت, خیساندن, حلال