محمدرضا عزیزی - نوازنده تار دانشجوی دکتری تخصصی پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

هنرسنتی اسلامی-ایرانی نیز، همواره درپی تجلی اسم الله و ابراز احدیت و واحدیت است؛ در هنر اسلامی، زیبایی ازخداوند نشات میگیرد و هنرمند فقط باید به این بسنده کند که زیبایی را برآفتاب اندازد و عیان سازد. هنر بر وقف کلی ترین بینش اسلامی فقط روشی برای شرافت روحانی دادن به ماده استبه طور کلی میتوان گفت که مفهوم هنر در جهان اسلام با تلفیق مباحث فرهنگی ایرانی و اسلامی دچار دگرگونی قابل توجهی شد. پس از آنکه فارابی، کندی و ابن سینا به ارائه مباحثی در تعریف علم موسیقی به عنوان شاخهای از علم ریاضی پرداختند، با وجود محدودیتها، موسیقی نیز جایگاه علمی تری در فرهنگ ایرانی-اسلامی پیدا کرد به طوری که بسیاری از عرفا و فلاسفه تا به امروز نظرات مختلفی در باب این هنر ارائه نموده اند. در این میان نقش آموزش حیاتی مینماید، چرا که بسیاری از داشته های امروز موسیقی ایرانی با تدریس چهره به چهره از اساتید گذشته تا به امروز منتقل شده و به دست ما رسیده است. در این میان اما روشهای مختلفی در آموزش هنر و موسیقی مورد توجه بوده که با شناخت این روشها میتوان به نتایج مهمی در آموزش موسیقی کلاسیک ایرانی که نمونهای است از هنر متعالی، دست یافت. این تحقیق در تلاش است تا با مروری کلی از سیر تحول و جایگاه موسیقی در جهان اسلام و ویژگیهای آن، به ارائه راهکارهایی در جهت آموزش و تعلیم موسیقی کلاسیک ایران بپردازیم. هدف از این تحقیق، بررسی ساز و کار آموزش و فراگیری هنر و موسیقی در دوره تاریخ ایران اسلامی بر اساس رویکردهای فلسفی و عرفانی و در جهت پاسخ به این پرسش اساسی بوده است که نقش آموزه های فرهنگ ایرانی-اسلامی در تدوین مباحث آموزش موسیقی کلاسیک ایران در روزگار کنونی چه میتواند باشد؟ نتایج نشان میدهند که تفکر معرفتی اسلامی در تعلیم موسیقی میتواند راهگشای بسیاری از مادی گرایی ها و هدفگذاری های غیر قابل توجیه بسیاری از هنرآموزان در ذهنشان شده و ایشان را در طبقه بندی فرم و محتوا با بهره گیری از شناخت، فلسفه، تاریخ و مباحث عرفانی به درجات والاتر هدایت نماید.

موسیقی، آموزش، هنر اسلامی، فرهنگ ایرانی-اسلامی، موسیقی کلاسیک ایران.