محمدصادق تفضلی - استادیارگروه زبان وادبیات فارسی،واحدبروجرد،دانشگاه آزاداسلامی،بروجرد،ایران

اخلاق جمع واژه خلق و عبارت از مجموعه ملکات نفسانی و صفات و خصایص روحی است نیز علمی است که موضوع آن شناخت ارزش ها و بیانگر راه های کسب فضایل و ترک رذایل اخلاقی است .تخلق به اخلاق کریمه و اشاعه مکارم اخلاق همواره از دل مشغولی ها و آرزوهای بشر و از بنیادهای اساسی آرمانشهر بوده واز این روی، تعلیم و تربیت از روزگارکهن ازجنبه های محوری تاریخ و اساطیر ایران و روح غالب بر آفریده های علمی و فرهنگی و تاریخی آن به شمار می آمده است. قابلیت ها و جذابیت های ادبیات از مایه های آمیزش اخلاق و ادب شده و اهتمام به پردازش تعالیم اخلاقی را در قالب ها ادبی و گونه های هنری به همراه داشته است. جستجوهای تاریخی حاکی از آن است که این رساله های اخلاقی و آموزشی با پند و اندرز و تمثیل و حکایت آغاز شده ودر اواخر قرن پنجم هجری انسجام و کمال یافته و سلسله ای از رسائل اخلاقی از نوع سنتی را شکل داده است. قابوسنامه وبه نحوی سیاست نامه از نمونه های اعلای این گونه های تعلیمی و ادبی است که نویسندگان آن ضمن توجه به رسالت اصلاح و پرورش مخاطبان خود ،گنجینه ای از کلمات قصار ، حکایت های شیرین و پند و مثل برای آیندگان خودبه یادگار گذاشته اند که هم از تجربه و پختگی نویسندگان و هم شیوایی و سختگی نگاشته ها حکایت دارد و جلوه های فرهنگ و تمدن اسلامی در آن هویداست.

ادب تعلیمی ،اخلاق، تعلیم و تربیت ،پند و اندرز، قابوسنامه ، سیاست نامه