فتانه محمودی - دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران، شهر ساری، استان مازندران
اکرم احمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، شهر ساری، استان مازندران

هدف از این پژوهش، رسیدن به شناختی درست از هویت اجتماعی دوره ساسانی، مبنی بر نظام یافتگی حکومت می باشد که در بستر هنر نهادینه شده است. برای رسیدن به این هدف از »روش اسطوره شناسی تطبیقی دومزیل« به منظور بررسی »درون متنی و بینامتنی« برای یافتن کارکردهای طبقات اجتماعی بهره برده و با مقایسه آنها به کشف کنش های سه گانه اقدام نموده، از این روی رویکرد پژوهش تطبیقی در نظر گرفته شده است. پرسشی که پژوهش پیش رو میکوشد به آن پاسخ روشنی بدهد، این چنین است: کنش های سه گانه در نقوش ظروف سیمین ساسانی با رویکرد اسطوره شناسی تطبیقی دومزیل چیست؟ اطلاعات این پژوهش به روش کتابخانه ای گردآوری شده و نحوه سامان دهی یافته ها به روش توصیفی- تحلیلی می باشد. مطالعات نشان میدهد که جامعه ساسانی با توجه به تنوع فرهنگی، دارای مشترکاتی با فرهنگ هندواروپایی است که حضور ساختار سه گانه اجتماعی را اثبات میکند. نشانه هایی از این نظام حاکم در بستر نقوش برجسته دیده میشود. به طوری که شاه را با استفاده از عناصر متنی در اغلب نقوش و موضوعات مختلف قرار داده است. بنابراین شاه با کارکردهای منتسب به جایگاه در هر موقعیت زمانی و مکانی، همچنین میان طبقات دیگر جامعه درقالب کنش شهریاری حضور یافته و صفاتی را از آن خود نمود که از طریق آنها به طبقات اجتماعی زیرین (جنگاوران و توده مردم) متصل گشته است.

ظروف سیمین ساسانی، اسطوره شناسی تطبیقی، ژرژ دومزیل، کنش های سه گانه دومزیل