غزاله رسانه - کارشناس اداره کل هواشناسی استان اصفهان
مهدی صالحی سیچانی - سرپرست اداره هواشناسی استان اصفهان
نوید حاج بابائی - کارشنارس ارشد اداره کل هواشناسی استان اصفهان گروه پژوهشی هواشناسی فی

ایران به لحاظ حوادث غیر مترقبه جزء 10 کشور بلاخیز جهان است . با اینکه تنها 1 در صد جمعیت جهان را دارد اما 6 درصد بلایای طبیعی جهان به ایران تعلق دارد . ایران روی کمربند زلزله قرار گرفته و کشور لرزه خیزی است . هیچ نقطه ای ازآن نیست که از وقوع زلزله در امان باشد تقریبا در تمام مناطق ایران زلزله رخ داده است . برخی از این زلزله ها مانند زمین لرزه مرگبار بم هزاران کشته بر جای گذاشته است، زمین لرزه ای که باید از آن به عنوان نقطه عطف مدیریت بحران بلایای طبیعی کشور یاد کرد . بر اساس مطالعات انجام شده توسط متخصصان زلزله کشور، بسیاری از شهرهای بزرگ ایران در معرض خطر بالای زلزله قرار دارند و هر لحظه ممکن است فاجعه ای دیگر در نقطه ای دیگر از کشورمان به وقوع بپیوندد . همه ساله تحقیقات گسترده ای به منظور پیش بینی وقوع زلزله بر اساس روشهای علمی و با استفاده از ظهور علائم قبل و بعد از آن انجام می گیرد . از لحاظ تئوری اگر پارامترهای دخیل در تنش های پوسته زمین را بدانیم قادر به پیش بینی زلزله خواهیم بود ولی در عمل انجام چنین کاری بسیار پیچیده می باشد که هنوز بعد از گذشت یک سده دانشمندان قادر به ارائه راه حل مناسبی در این زمینه نشده اند . در بیشتر موارد قبل از وقوع یک زلزله پیش نشانگرهای متفاوتی بروز می کند که یکی ازآنها تغییرات شرایط جوی حاکم بر منطقه قبل و بعد از وقوع زلزله می باشد . از جمله این تغییرت می توان به فعالیت سیستمهای جوی در منطقه، تغییرات پارامترهای سینوپتیکی در سطح زمین وتشکیل ابرهای زلزله که از لحاظ شکل و ماهیت کاملا با ابرهای هواشتاسی متفاوتند، اشاره کرد . در این مفاله ابتدا با استفاده از پارامترهای جوی شامل ( تغییرات روزانه دما، رطوبت و فشار ایستگاه ) و نقشه های هوا شناسی سطح زمین و سطوح میانی جو و تصاویر ماهواره ای نوسان پارامترها در منطقه بم و در بازه زمانی وقوع زلزله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج بدست آمده بیانگر تغییرات نوسانی پارامترهای فوق در روزهای قبل وبعد از زلزله و همچنین حضور سیستمهای جوی در منطقه و تشکیل ابرهای زلزله چند روز قبل از وقوع زلزله بوده است در نهایت سعی بر این بوده که با توجه به نتایج بدست آمده بتوان احتمال رخداد زلزله را با استفاده از پارامترهای جوی پیش بینی کرد .