علی محبی - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مهدی رمضانی - استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
حسین توکلی - استادیاربازنشسته ، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

عجوه (Halothamnus subophyllus)، گیاهی است بوته ای از خانواده اسفناجیان (کنوپودیاسه) که ارتفاع آن تا دو متر می رسد. نظر به اهمیت آن در تولید علوفه مناطق خشک و امکان کاشت در زمینهای شور یا در نواحی که آبیاری فقط با آب شور امکان دارد همچنین کنترل فرسایش بادی ، در سال ۱۳۸۹ بذور جمعیت های مختلف این گونه از مناطق مختلف استان خراسان رضوی با هدف معرفی مناسب ترین جمعیت یا جمعیت ها جهت احیا مراتع، جمع آوری گردید. به منظور بررسی و مطالعه برخی از صفات مهم گیاهی از قبیل عملکرد علوفه، درصد پوشش، درصد استقرار ، قدرت و شادابی و ارتفاع بوته ها، آزمایشی با طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، طی ۵ سال در شرایط مزرعه به مرحله اجرا در آمده و از صفات مورد نظر یادداشت برداری به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار sas و مقایسه میانگینها با آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد که بیشترین درصد استقرار را به ترتیب با ۲۵/۴ و ۲۴ درصد جمعیت های بردسکن و فیض آباد به خود اختصاص داده اند. همچنین بیشترین تولید و درصد پوشش را به ترتیب با میزان گرم۹/۲۲۶ گرم و۹۱۱۱ سانتی مترمربع در هر کرت جمعیت فیض آباد بخود اختصاص دادند . به همین ترتیب بیشترین و کمترین ارتفاع به ترتیب متعلق به جمعیت های کاشمر و کریت بود. همینطور جمعیت های فیض آباد و کاشمر شاداب تر از بقیه نشان دادند. لذا با توجه به نتایج بدست آمده می توان چنین نتیجه گرفت که از بین جمعیت های مورد آزمایش گونه عجوه، جمعیت فیض آباد با توجه به بالا بودن درصد استقرار، تولید، درصد پوشش و شادبی نسبت به سایر جمعیت ها، برای احیاء مراتع مناطق خشک با شرایط مشابه منطقه مورد مطالعه و بارش حدود ۲۰۰ میلی متر مناسب به نظر می رسد.

ارزیابی،جمعیت ،عجوه، صفات گیاهی، خراسان رضوی