ارزیابی ریسک برخورد با قنات های ناشناخته در حفر تونل های شهری

آب به عنوان مهم ترین عنصرحیات در پیدایش تمدن های بشری و ساخت شهرها، در جهان بویژه در ایران نقشی اساسی داشته استبراساس بررسی های انجام شده در تهران، بیش از هزار و دویست قنات وجود دارد و هم چنین بیش از پانصد هزار میله قنات درپایتخت به ثبت رسیده است. طول قنات هایی که در تهران وجود دارد، به بیش از هزار کیلومتر می رسد؛ هر چند تداوم زندگی وتمدن چند هزار ساله ایران در شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک، بسیار مدیون قنات است؛ اما با گسترش شهر، قنات ها نهتنها کار آمدی خود را از دست دادند؛ بلکه گاهی دردسر ساز نیز شدند. بیشتر قنات های حفر شده در تهران، زیر ساختمان ها،خیابان ها، پروژه های شهری و ... قرار دارند که نبود نقشه های مربوط به موقعیت دقیق این قنات ها نیز همواره مشکلاتی را برایاحداث فضاهای زیر زمینی ایجاد کرده است. اگرچه در سال های اخیر با توجه به قرار گیری تاسیسات قابل توجه در فضاهای زیرسطحی کلان شهرها مسئولان شهری اقدامات خوبی در زمینه اجرای طرح سازمان دهی قنات ها را مورد تدوین و بررسی قرار دادنداما هنوز هم قنات های ناشناخته ای وجود دارند که به علت های مختلف، از جمله: تخلیه تصادفی یا عمدی فاضلاب بعضی ازساختمان ها و کارگاه ها در داخل آن ها، جمع شدن آب یا فاضلاب در پشت مقاطع مسدود شده در طول قنات، تعمیرات مهم ابعادمیله و کوره در اثر آب شستگی، در هنگام اجرای تونل و سایر سازه ها زیر زمینی مشکلات فراوانی را بوجود می آورند . در این مقالهبه روش توصیفی تحلیلی بعد از شرح علل وجود، پیامدها و احتمال وقوع ریسک برخورد با قنات های ناشناخته در حفر تونل هایشهری به بیان اقدامات کنترلی در مواجه با این ریسک پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

تونل شهری ، قنات ، ریسک ، پیامدها ، راهکارها