تحلیل شاخص های هیدرومورفولوژی رودخانه بالهارود با هدف تعیین روند و علل تغییر بستر

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 307

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JGSKH-18-49_007

تاریخ نمایه سازی: 24 خرداد 1400

چکیده مقاله:

رودخانه ها و آبراهه ها سیستمی کاملا پویا بوده و الگوی مورفولوژیک آن ها به طور پیوسته در طول زمان تغییر می کند که گاهی اوقات، فرسایش کناره ای و آسیب رسانی به تاسیسات ساحلی و جابجایی مرز را به دنبال دارند. ازاین رو بررسی رفتار هیدرولوژیکی آن باید همواره مورد توجه باشد. ایران دارای چندین رودخانه مرزی با همسایگان خود است که مطالعه آن ها از رویکرد تغییر بستر باید همواره موردتوجه باشد. در این تحقیق رودخانه مرزی بالهارود که ۶۲ کیلومتر از مرز ایران با جمهوری آذربایجان در استان اردبیل را تشکیل می دهد با رویکرد تغییر بستر از طریق مطالعه شاخص های هیدرومورفولوژی ضریب سینوسیته، شعاع خمش و زاویه مرکزی برای بازه زمانی ۱۳۳۴ و ۱۳۹۵ به ترتیب با استفاده از نقشه پروتکل ۲۵۰۰۰/۱ و تصاویر ماهواره ای ETM مطالعه گردید و شاخص های مذکور در نرم افزار اتوکد و Arc map محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که الگوی پیچان رودی بالهارود در طی بازه زمانی ۶۱ ساله شدیدتر شده و میزان تغییرات بستر رودخانه بسیار بالا بوده است به طوری که فقط در مورد شاخص ضریب خمیدگی تعداد خم های رودخانه از ۵۹۱ خم در سال ۱۳۳۴ به ۸۵۷ عدد در سال ۱۳۹۵ رسیده که بیانگر تغییر شدید مورفولوژی رودخانه است. مقادیر شعاع خمیدگی در کل بازه، موید وجود قوس های تقریبا مشابه در می باشد. این شاخص برای سال ۱۳۳۴ نشان دهنده حالت پیچان رودی تر بخش پایاب نسبت به سراب و برعکس این حالت برای سال ۱۳۹۵ است؛ که می تواند به دلیل تغییر شرایط اقلیمی و تکتونیکی باشد. همچنین مجموع عواملی مانند: دخالت های انسانی، ماهیت خشکی اقلیم، پوشش گیاهی، بافت سست، در روند تغییر بستر دخیل هستند به طوری که بیشتر تغییرات در محدوده مناطق مسکونی با پوشش گیاهی ضعیف تر رخ داده است که انجام اقدامات حفاظتی ازجمله تثبیت سواحل و افزایش پوشش گیاهی و شناخت موانع دست اندازی به حریم رودخانه از اهمیت زیادی برخوردار است.

نویسندگان

طیبه کیانی

Assistant prof. in geomorphology, Kharazmi University, Tehran, Iran .

محسن پوربشیر هیر

M.A Science in Geomorphology, Kharazmi University Tehran, Iran.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Bartholdy,j., and Billi, p., (۲۰۰۲) Morph dynamics of a pseudo ...
  • Biedenharn D.S., Elliot, C.M. and Watson, C.C )۲۰۱۰(. The WES ...
  • Breach, J. S., (Translated by: Rezaei moghaddam, M. and Saghafi, ...
  • Edgardo, M. L., (۲۰۰۸), Patterns of Anabranching Channels: The Ultimate ...
  • Garde, r.j, )۲۰۰۵(, River morphology, published by new age intemational ...
  • Hooke, J.M, )۲۰۱۴(, complexity self – organization and variation in ...
  • Huggett, R. J., )۲۰۰۷(, Fundamentals of Geomorphology, ۲th Ed, Rutledge ...
  • Luchi, R, Hooke, JM, Zolezzi, G, Bertoldi, W, )۲۰۱۰(, widthvariations ...
  • Makaske bart, derald g, smith, )۲۰۰۹(, hydraulic and sedimentary processes ...
  • Petts, G,E. et al, (۱۹۸۶), historical changes in large Alluvial ...
  • Ritter, F. D., Kochel, C. & Mill, R. J., (۲۰۰۲), ...
  • Selby, M.J, (۱۹۹۰), Earth changing surface, Oxford University Publication ...
  • Thornes, J. B. (۲۰۱۳), Structural instability and ephemeral channel behavior. ...
  • Zamoliy, A, Szekely, B, Drganits, E, Timar, G, (۲۰۱۵), neotectonic ...
  • احمدی، لیلا، (۱۳۹۳)، ارزیابی فرسایش و رسوب در حوضه شیراز ...
  • بیاتی خطیبی، مریم. مجید زاهدی، (۱۳۸۷)، هیدرولوژی، انتشارات سمت، تهران ...
  • تلوری، عبدالرسول، (۱۳۷۱)، شناخت فرسایش کناری رودخانه در دشت های ...
  • عشقی، ابوالفضل، هادی قنبرزاده، (۱۳۹۳)، ویژگی های جغرافیایی آسیای میانه ...
  • فیروزی، داور، (۱۳۸۷)، مطالعه هیدروکلیمای حوضه آبخیز گرمی چای به ...
  • معماریان، حسین، (۱۳۷۴)، زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک، انتشارات دانشگاه ...
  • نوحه گر، احمد، مجتبی یمانی، (۱۳۸۴)، بررسی وضعیت ژئومورفولوژیکی پیچان ...
  • یمانی، مجتبی، سیامک شرفی، (۱۳۹۱)، پارامترهای هندسی و نقش آن ...
  • نمایش کامل مراجع