اثرات نوسان اطلس شمالی بر ناهنجاری تراز میانی جو و بارش ایران(مطالعه موردی: غرب ایران)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 18، شماره: 49
  • کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-18-49_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 252
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

میثم طولابی نژاد

PhD student at climatology, Kharazmi University, Tehran, Iran

زهرا حجازی زاده

Full Professor of Climatology, Kharazmi University, Tehran

عاطفه بساک

msc of Climatology, Kharazmi University, Tehran

نسرین بزمی

phd student of Climatology, NOOR AZAD university

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی اثرات نوسان اطلس شمالی بر تغییرات تراز میانی جو و در نتیجه ریزش های غرب کشور می باشد. جهت انجام این کار، ابتدا داده­های بارش ماهانه ۱۷ ایستگاه سینوپتیک منتخب غرب کشور در بازه­ی زمانی ۳۰ ساله از سال­های ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۴ از سازمان هواشناسی کشور اخذ شد. همچنین داده های پیوند از دور نوسان اطلس شمالی و داده های ناهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا و بارش از سایت NOAA دریافت گردید. برای مشخص شدن ارتباط بین دو فاز شاخص NAO با بارش غرب ایران از ضریب همبستگی پیرسون در سطح حداقل معنی داری۹۵ درصد، (P_value = ۰.۰۵) استفاده شد. در نهایت با استفاده از نقشه های سینوپتیک، ارتباط فضایی بین داده ها، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج گویای آن بود که بین تغییرات نوسان اطلس شمالی با ناهنجاری ارتفاع تراز میانی جو و میزان بارش های غرب ایران در چهار ماه­ ژانویه، مارس، آوریل و نوامبر ارتباط و همزمانی وجود دارد. نتایج نشان داد که، در زمان حاکمیت فاز مثبت نوسان اطلس شمالی، میانگین ناهنجاری ارتفاع تراز میانی جو در نیمه غربی ایران ۱۷ متر کم تر از بلندمدت می شود و میانگین بارش در هر ماه ۵/۲۳ میلی متر افزایش یافته و تر­سالی حاکم شده؛ اما زمانی که حاکمیت با فاز منفی باشد، ناهنجاری ارتفاع تراز میانی جو به طور میانگین ۲۰ متر بیشتر از نرمال است، در نتیجه خشک سالی غرب کشور را فرا خواهد گرفت و بارش این منطقه هر ماه با کاهش ۳۰ میلی­متری روبرو خواهد شد. درکل می­توان گفت که خشک سالی های همزمان با فاز منفی بسیار شدیدتر از ترسالی های ناشی از فاز مثبت نوسان اطلس شمالی بوده است.

کلیدواژه ها

NAO index, precipitation, drought, anomalies, atmospheric middle level., شاخص NAO, بارش, خشک سالی, ناهنجاری, تراز میانی جو.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.