ارزیابی وضعیت دمایی پوشش گیاهی (VTCI) برای پایش خشکسالی در حوضه آبریزسیمینه رود دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره MODIS

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 18، شماره: 50
  • کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-18-50_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 274
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عادل نبی زاده بلخکانلو

Ph.D. student of Agricultural Climatology, Faculty of Geographic Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran .

زهرا حجازی زاده

Professor and member of faculty of hydrology, Faculty of Geographic Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran.

پرویز ضیائیان فیروزآبادی

Associate Professor and Faculty Member of Geoinformatics Department, Faculty of Geographic Sciences, Kharazmi University, Iran.

چکیده

کاهش مداوم تراز آب دریاچه ارومیه در سالهای اخیر ، کاهش بارندگی و دبی رودخانه ها و خشکسالی های مداوم به دغدغه اصلی مردم ومسئولین تبدیل شده است. برای بررسی تغییرات اقلیمی و افزایش دما در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از دو عامل سنجش ازدور و خواص حرارتی تصاویر ماهواره استفاده شد،که اهمیت تغییرات دمای سطح زمین(LST) و شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) را نشان می دهد. این مطالعه با استفاده از داده های ماهواره مادیس در بازه زمانی(۲۰۱۰-۲۰۰۸) به منظور بررسی رابطه فضایی NDVI-Ts وNDVI-ΔT برای بررسی زمان واقعی وقوع خشکسالی کشاورزی صورت گرفت. هدف استخراج شاخص  VTCI(شاخص شرایط درجه حرارت پوشش گیاهی) است که قادر به شناسایی تنش خشکی در مقیاس منطقه ای است. نتایج نشان داد که شیب برای لبه گرم منفی است، جائیکه برای لبه سرد مثبت است. شیب لبه گرم نشان می دهد که دمای حداکثر کاهش می یابد هنگامی که مقدار NDVI برای هر فاصله زمانی افزایش می یابد. شیب در لبه سرد نشان می دهد دمای حداقل افزایش می یابد هنگامی که مقدار NDVI افزایش می یابد. به طور کلی در لبه گرم و لبه سرد، مشاهده شده است که مقدار روند خشکسالی در طول سالهای ۲۰۰۹، ۲۰۰۸ در مقایسه با سال۲۰۱۰ بالاتر است. دربخشی از روز ژولیوسی ۲۵۷ شیب لبه سرد از سال ۲۰۰۸ به ۲۰۱۰ روند کاهشی دارد. اما در لبه گرم رهگیری پیکسلها برای ۲۰۰۸ بیش از ۳۲۳ درجه کلوین است درجائیکه در ۲۰۰۹ تا۲۰۱۰ در آن کمتر از ۳۲۳ درجه کلوین می باشد. به طور کلی مقدار ضریب همبستگی(R۲ ) در رابطه فضایی TS - NDVI بین  (۰.۹۰-۰.۹۹) متفاوت است. پژوهش حاضر نشان داد که با یکپارچه سازی داده های ماهواره ای مادیس با داده های هواشناسی مقدار آستانه VTCI برای تنش خشکی ازسالی به سال دیگر متفاوت است که بسته به شرایط داده دارد.

کلیدواژه ها

Simineh Rood, Drought, NDVI Index, LST Index, VTCI Index, حوضه سیمینه رود, خشکسالی, شاخصNDVI, شاخص LST, شاخص VTCI

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.