پهنه بندی مخاطرات جوی در شمال غرب ایران

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 19، شماره: 53
  • کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-19-53_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 244
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بتول زینالی

Mohaghegh Ardabili university

سیما خلیلی

Mohaghegh Ardabili university

سعیده عینی

Mohaghegh Ardabili university

چکیده

هدف پژوهش حاضر، پهنه­ بندی اقلیمی مخاطرات جوی در شمال­غرب ایران می باشد. برای این منظور از داده­ های سازمان هواشناسی کشور شامل دمای متوسط، دمای حداقل، دمای حداکثر و بارش در مقیاس روزانه و ماهانه برای تعداد سیزده ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در محدوده سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل برای یک دوره­ی­ ۲۶ ساله (۲۰۱۵-۱۹۹۰) استفاده شد. در این تحقیق تعداد ده مخاطره جوی مهم مورد بررسی قرار گرفت. سپس نقشه­های فراوانی وقوع به تفکیک برای هر یک از مخاطرات با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) تهیه شد. یافته­های تحقیق نشان داد که در شمال­غرب بخش­های شرق و جنوب­­ شرق، مرکز و غرب آن از جهت فراوانی وقوع جزء پرمخاطره ترین مناطق هستند. در عین حال بخش­های شمال­شرق از کمترین میزان خطرخیزی برخوردارند. کولاک و توفان گرد و غبار از مهم­ترین مخاطرات جوی شمال­غرب بود. بالاترین فراوانی مخاطره در منطقه­ی شمال­غرب پدیده­ ی کولاک با مجموع ۴۱۴۸ بار مخاطره در طی دوره­ی مورد مطالعه است. بیشترین فراوانی کولاک در ایستگاه اهر با مجموع ۵۱۴ بار مخاطره مشاهده گردید. دومین مخاطره در شمال­غرب پدیده­ی گرد و غبار با مجموع ۱۹۴۸ بار مخاطره است. بیشترین فراوانی آن در ایستگاه مراغه با مجموع ۴۱۰ بار مخاطره مشاهده می­گردد. سومین مخاطره در شمال­غرب پدیده­ ی توفان تندری با مجموع ۱۷۷۳ بار مخاطره بوده است. ششمین مخاطره پدیده ­ی یخبندان با میانگین ۱۳۱۵ بار مخاطره است. بیشترین فراوانی یخبندان در ایستگاه خلخال با مجموع ۱۴۴ بار مخاطره شد. هفتمین مخاطره صورت گرفته در شمال­غرب پدیده ­ی تگرگ با مجموع ۳۴۱ بار مخاطره است. بیشترین فراوانی تگرگ در ایستگاه مراغه با مجموع ۵۶ بار مخاطره گردید. هشتمین مخاطره پدیده­ ی مه با مجموع ۳۳۳ بار بوده است. بیشترین فراوانی مه در ایستگاه اهر با مجموع ۱۳۵ بار مخاطره می­­ باشد. نهمین مخاطره صورت گرفته در شمال­غرب پدیده­ ی خشکسالی با مجموع ۱۶۸ بار مخاطره است. بیشترین فراوانی خشکسالی در ایستگاه­های ارومیه و اردبیل هر دو با مجموع ۱۶ بار مخاطره مشاهده گردید. دهمین و کمترین مخاطره مشاهده شده در شمال­غرب پدیده­ ی بارش حدی با مجموع ۱۴۹ بار مخاطره می­ باشد. بیشترین بارش حدی در ایستگاه پارس­آباد با مجموع ۱۹ بار مخاطره مشاهده گردید. کمترین فراوانی بارش حدی در ایستگاه­ های ماکو، خلخال هر دو با مجموع ۴ بار مخاطره بوده است.

کلیدواژه ها

Climate zoning, Northwest, Atmospheric hazards, ARCGIS, پهنه بندی اقلیمی, شمالغرب, مخاطرات جوی, ARCGIS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.