تحلیل اماری سینوپتیکی امواج گرمایی زودرس در شمال غرب ایران
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 19، شماره: 54
- کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-19-54_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 320
نویسندگان
Ph.D. student of Climatology, University of Mohaghegh Ardabili and faculty member of Payame Noor University, Mahabad, Iran.
Associate Professor, Department of Geography, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran.
Assistant Professor of Climatology, Payame Noor University, Urmia, Iran.
چکیده
موج های گرمایی زودرس رویدادهای حدی جو هستند که باعث تلفات شدیدی در زندگی گیاهی و جانوری شده و مشکلات اجتماعی و اقتصادی زیادی برای جوامع به وجود می آورند. هدف این پژوهش شناسایی الگوهای سینوپتیکی و تحلیل آماری امواج گرمایی زودرس در شمال غرب ایران است. برای این کار از داده های دمایی حداکثر روزانه ماه اسفند چهارده ایستگاه سینوپتیکی شمال غرب کشور در دوره آماری ( ۱۳۹۲-۱۳۳۳ ) شمسی استفاد شد. سپس بر اساس آستانه تعریف شده ی شاخص بالدی تعداد ۶۱ روز موج گرما انتخاب شدند. تمام ویژگی های آماری داده ها در نرم افزار SPSS پردازش شد. داده های ارتفاعی تراز میانی جو بر روی شبکه ای با اندازه ۵/۲×۵/۲ درجه قوسی بر روی محدوده ۰ تا ۷۰ درجهی طول جغرافیایی شرقی و ۰ تا ۶۰ درجهی عرض جغرافیایی شمالی از پایگاه داده های NCEP/NCAR استخراج شدند. ماتریسی در ابعاد ۸۶۴ ستون در ۴۰ ردیف تشکیل شد که بر روی ردیفها روزهای همراه با امواج گرمایی و بر روی ستونها داده های ارتفاعی تراز میانی جو قرار داشت. تحلیل مولفههای مبنا بر روی ماتریس همپراش دادههای ارتفاعی انجام شد و ۱۲ مولفه که حدود ۹۳ درصد واریانس دادهها ( تغییرات ارتفاع فشار تراز hp۵۰۰ ) را تبیین میکردند، شناسایی شدند. برای شناسایی الگوهای همدیدی بر روی نمرات مولفهها تحلیل خوشهای به روش ادغام "WARD" انجام شد. در محموع پنج الگوی فشار مولد امواج گرمایی زودرس شناسایی شد. نتایج تحقیق نشان داد که، امواج گرمایی زودرس شمال غرب ایران بیشتر براثر ایجاد پر ارتفاع بر روی جنوب عربستان، تنگه عدن و مرکز سودان در سطح ۵۰۰ هکتوپاسکال و شکل گیری کم فشار سودانی در سطح دریا و گسیل زبانه های آن به طرف شمال و شمال شرق که منطقه مورد مطالعه( شمال غرب ایران ) را نیز در برمی گیرد، به وقوع می پیوندند.کلیدواژه ها
Early Heat Waves, Baldy Index, Base Component, Clustering, Northwest of Iran, امواج گرمایی زودرس, شاخص بالدی, مولفه مبنا, خوشه بندی, شمال غرب ایراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.