چشم اندازهای نظریه عقلانیت محدود در اقتصاد اسلامی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 425

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IES-13-2_006

تاریخ نمایه سازی: 23 خرداد 1400

چکیده مقاله:

در دهه های اخیر رویکرد عقلانیت محدود طرفداران زیادی در علم اقتصاد پیدا کرده است. در این رویکرد به محدودیت های مختلف بشر در انتخاب عقلایی از جمله محدودیت های شناختی توجه شده است. در این مقاله به بررسی میزان تطابق این نظریه با رویکرد اسلامی به عقلانیت و ظرفیت های اقتصاد اسلامی برای بهبود آن می پردازیم. بنا به فرضیه مقاله، در منابع دینی از نوعی عقلانیت محدود سخن به میان آمده که می تواند با استفاده از رهنمودهای دینی به سمت نوعی عقلانیت تکامل یافته بهبود یابد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در منابع اسلامی علاوه بر توجه به محدودیت های شناختی بشر در زمینه تحلیل گزینه ها و حسابداری ذهنی مربوطه، به محدودیت های انگیزشی، هیجانی و ارادی بشر نیز توجه شده است. در رویکرد اسلامی، غلبه تمایلات انسان به سمت شهوات غیرسنجیده یکی از محدودیت های قوای تمایلی انسان است که وی را از عقلانیت دور می سازد. اسلام برای مهار محدودیت های انتخاب عقلایی افراد سعی در تقویت ابعاد شناختی بشر و همچنین تقویت قدرت خودکنترلی و خویشتن داری بشر دارد. در این زمینه به ظرفیت تذکر و تلنگرهای اجتماعی، دین و اخلاق اسلامی و تعهدسازی درونی توجه شده است. 

نویسندگان

محمد جواد توکلی

دانشیار گروه اقتصاد موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اکبری، رضا (۱۳۸۶). تصمیم گیری، عقلانیت و اصل شورا. اندیشه ...
  • حسینی، سید رضا (۱۳۷۹). الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف ...
  • دادگر، یدالله؛ و هادوی نیا، علی اصغر (۱۳۹۱). مطالعه ...
  • دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (۱۳۸۷). مبانی اقتصاد اسلامی، ...
  • رحمانی، نیما (۱۳۹۵). بررسی نقش وحی در تصمیم گیری ...
  • رهبر، فرهاد؛ امیری، میثم (۱۳۹۳). اقتصاد رفتاری و سیاست گذاری ...
  • زرقا، محمد انس (۱۳۷۵). وابستگی جزئی در تابع مطلوبیت مسلمان. ...
  • سایمون، هربرت (۱۳۷۱). رفتار اداری؛ بررسی در فراگردهای تصمیم گیری ...
  • سن، آمارتیا (۱۳۷۷). اخلاق و اقتصاد. ترجمه حسن فشارکی. تهران: ...
  • صدر، سید کاظم (۱۳۷۴). اقتصاد صدر اسلام. تهران: دانشگاه ...
  • عبدالمنعم عفر، محمد؛ مصطفی، احمد فرید (۱۹۹۹). التحلیل الاقتصادی ...
  • کرمی، محمد حسین؛ دیرباز، عسکر (۱۳۸۹). مباحثی در فلسفه اقتصاد؛ ...
  • مرطان، سعید (۱۹۸۶م). مدخل للفکر الاقتصادی فی الاسلام. بیروت: موسسه ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی (۱۳۸۳). آموزش فلسفه، ویرایش ۴. قم: ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی (۱۳۸۸). انسان سازی در قرآن. قم: ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی (۱۳۹۱). اخلاق در قرآن. قم: موسسه ...
  • میرمعزی، سید حسین (۱۳۸۴). اقتصاد کلان با رویکرد اسلامی. تهران: ...
  • هادوی نیا، علی اصغر (۱۳۸۷). فلسفه اقتصاد در پرتو جهان ...
  • Ariely, D. (۲۰۰۸). Predictabily Irrational: The Hidden Forces That Shape ...
  • Ariely, D. (۲۰۰۹). The End of Rational Economics. Harvard Business ...
  • Bazerman, M., & Sezer, O. (۲۰۱۶). Bounded awareness: Implications for ...
  • Colin, F. C., Loewenstein, G., & Rabin, M. (۲۰۰۴). Behavioral ...
  • Elster, J. (۱۹۸۳). Explaining Technical Change. Cambridge: Cambridge University Press ...
  • Elster, J. (۲۰۰۰). Ulysses Unbound: Studies in Rationality, Precommitment, and ...
  • Gigerenzer, G., & Selten, R. (۲۰۰۱). Bounded Rationality: The Adaptive ...
  • Jones, R. (۲۰۰۲). Bounded Rationality and Public Policy: Herbert A.Simon ...
  • Kahf, M. (۲۰۱۴). Notes on Islamic Economics: Theories and Imstitutions. ...
  • Kahneman, D. (۲۰۱۰). Thinking, Fast and Slow. New York: Farrar, ...
  • Kahneman, D., & Tversky, A. (۱۹۷۴). Judgment Under Uncertainty: Heuristics ...
  • Khan, M. (۱۹۸۴). Macro Consumption Function in an Islamic Framework. ...
  • Rubinstein, A. (۱۹۹۸). Modeling Bounded Rationality. Cambridg, Massachusett: The MIT ...
  • Schelling , T. (۱۹۶۰). The strategy of conflict. Harvard University ...
  • Sen, A. (۱۹۸۷). Rational Behaviour. In J. Eatwell, & et ...
  • Sen, A. (۱۹۸۸). On Ethics and Economics. Blackwell ...
  • Simon, H. (۱۹۷۲). Theories of Bounded Rationality. C. McGuire, & ...
  • Simon, H. (۱۹۸۷). Making Management Decision: The role of intuition ...
  • Thaler, R. (۲۰۱۵). Misbehaving: The Making of Behavioral Economics. New ...
  • Thaler, R., & Shefrin, H. (۱۹۸۱). An Economic Theory of ...
  • Thaler, R., & Sunstein, C. (۲۰۰۸). Nudge: Improving Decisions About ...
  • Todd, P., & Gigerenzer, G. (۲۰۰۳). Boundeding Rationality to the ...
  • نمایش کامل مراجع