حسن پارساشکوه - دکترای فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه بیرجند
مرضیه ثاقب جو - دانشیار فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه بیرجند
صمد ناظمی - دانشیار فیزیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
مهدی هدایتی - استاد بیوشیمی، مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی غدد درون ریز، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر شش هفته تمرین استقامتی هم حجم بر سطوح عامل نوروتروفیک مشتق از سلول های گلیال (GDNF)، عامل هسته­ای کاپاB (NF-KB) و درد در بخش حسی نخاع موش های صحرایی دیابتی مبتلابه نوروپاتی بود. نمونه پژوهش ۴۰ سر موش صحرایی نژاد ویستار ۱۰ هفته ای با دامنه وزنی ۲۶۰-۲۳۰ گرم بود. تعداد ۱۰ سر موش در گروه کنترل سالم قرار گرفتند و ۳۰ سر نیز با تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین (۴۵ میلی گرم/ کیلوگرم محلول در بافر سیترات، ۵/۴ pH:) دیابتی شدند. پس از ایجاد نوروپاتی دیابتی، موش ها به­طور تصادفی در سه گروه تمرین یک نوبتی، تمرین دونوبتی و کنترل دیابتی قرار گرفتند. هر دو پروتکل تمرینی شامل شش هفته تمرین هوازی بود که با شدت ۷۰-۶۰ درصد حداکثر اکسیژن مصرفی روی نوار گردان انجام شد. ۴۸ ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی، از بخش حسی نخاع نمونه برداری شد. تجزیه وتحلیل داده­ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس یک راهه، تعقیبی شفه، کروسکال- والیس و من- ویتنی انجام شد (P < ۰.۰۵). براساس نتایج، میانگین سطح GDNF نواحی حسی نخاع گروه تمرین یک نوبتی (P = ۰.۱۴۶) و دونوبتی (P = ۰.۱۳۱) اختلافی با گروه کنترل نوروپاتی نداشت. همچنین، بین میانگین سطح GDNF گروه تمرین یک نوبتی و تمرین دونوبتی تفاوت معنا­دار مشاهده نشد (P = ۰.۹۹۰). میانگین سطح NF-KB در گروه تمرین یک نوبتی    (P = ۰.۰۲۲) و تمرین دونوبتی (P = ۰.۰۳۹) پایین تر از گروه کنترل نوروپاتی بود؛ ولی بین میانگین سطح NF-KB گروه­های تمرین یک نوبتی و دونوبتی تفاوت معناداری وجود نداشت (P = ۰.۹۹۴). نتایج آزمون های رفتاری درد نشان داد که شش هفته تمرین یک نوبتی و دونوبتی به کاهش معنادار درد نوروپاتی منجر شد (P = ۰.۰۰۱)؛ در حالی که بین گروه های تمرین یک نوبتی و تمرین دونوبتی تفاوت معنادار نبود (P = ۰.۹۹۰). به­نظر می رسد که تمرین های استقامتی یک نوبتی و دو نوبتی بر سطوح NF-KB و درد تاثیر مثبت دارند و باعث کاهش عوارض نوروپاتی دیابتی می شوند؛ درحالی که بر سطح GDNF تاثیر ندارند.

تمرین استقامتی یک نوبتی, تمرین استقامتی دونوبتی, نوروپاتی دیابتی, عامل نوروتروفیک مشتق از سلول های گلیال, عامل هسته ای کاپاB