نقد و بررسی استدلال فخررازی به آیه صدیقین بر خلافت ابوبکر

مسئله جانشینی رسول خدا(ص) را می توان پرچالش ترین مسئله میان شیعه و اهل سنت از آغاز تاکنون دانست که زمینه شکاف عمیق میان آنان را پدید آورد. عالمان شیعه معتقدند که امامت امری الهی بوده و به دلایل وحیانی فقط حضرت امیر(ع)، جانشین پیامبر(ص) معرفی شده است. در مقابل، عالمان اهل سنت افزون بر غیرالهی­دانستن امر خلافت، ابوبکر را به اقتضای هم صدایی اکثر صحابه در سقیفه بنی ساعده، خلیفه پیامبر(ص) معرفی می کنند. در این میان، گروهی از عالمان اهل سنت می کوشند تا وجاهتی وحیانی نیز به خلافت ابوبکر ببخشند؛ از­جمله باید به فخررازی اشاره کرد که در تفسیر خود، در این زمینه قلم فرسایی کرده است. او با صدیق­انگاشتن ابوبکر و برشمردن او جزء گروه صدیقان با توجه به آیه ۶۹ سوره نساء و برداشت خود از آیات ششم و هفتم سوره فاتحه مبنی بر معرفی­شدن صدیقان به عنوان پیشوا و مقتدا، مدعی خلافت ابوبکر شده است. در مقاله پیش رو با بررسی مقدمات و دلایل قیاس فخررازی، مشخص می گردد علاوه بر این که نمی توان ابوبکر را صدیق نامید و او را از گروه صدیقان برشمرد، تلازمی میان صدیق­بودن و منصب امامت و پیشوایی مردم وجود ندارد. بنابراین بر اساس آیه صدیقین نمی توان مدعی خلافت ابوبکر شد.

کلیدواژه ها:

خلافت ، آیه صدیقین ، صدیق ، ابوبکر ، فخررازی