الهام یونسی ملردی - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی گیاهی، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
قربانعلی نعمت زاده - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دکترای ژنتیک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی پاکدین پاریزی - پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دکترای بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

در این مطالعه، فعالیت آنتی­اکسیدانی و تغییرات بیان ژن­های مرتبط با شبکه پیام­رسان و تنظیمی پاسخ دهنده به تنش شوری شامل G-types-LecRLK، CIPK۲۰، HSFA۱a و C۳H-ZF در برگ­های گیاه هالوفیت Aeluropus littoralis تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. قلمه­ های گیاهی در شرایط هیدروپونیک کشت و پس از یک ماه تحت تیمارهای کنترل (محلول هوگلند بدون افزودن کلریدسدیم)، ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی­ مولار نمک کلریدسدیم قرار گرفتند. پس از ۷۲ ساعت تیمار، نمونه­ های برگی از گلدان­ ها جمع­ آوری شد و محتوای پراکسیدهیدروژن و فعالیت آنزیم آسکوربات­ پراکسیداز اندازه­ گیری و تغییرات بیان ژن­ های ذکرشده با استفاده از روش qRT-PCR ارزیابی شد. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم آسکوربات­ پراکسیداز در هر دو غلظت ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی ­مولار به طور معنی­ داری افزایش یافت (۰.۰۵>P). بیان ژن LecRLK تغییر چندانی را نسبت به شاهد نشان نداد و بیان ژن CIPK۲۰ به ترتیب ۷ و ۱۶ برابر نسبت به شاهد در هر دو تیمار ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی ­مولار کلریدسدیم کاهش یافت. بیان ژن HSFA۱a با مقدار نمک رابطه مثبت داشت (۰.۰۵>P)  و با افزایش غلظت نمک افزایش چشمگیری نشان داد. بیان ژن C۳H-ZF به طور معنی­ داری در هر دو تیمار ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی­ مولار نسبت به شاهد کاهش یافت (۰.۰۵>P). نتایج نشان داد که الگوی بیان ژن­های موردمطالعه تحت شرایط تنش شوری می­تواند به نقش هر ژن، غلظت نمک و مدت زمان تنش مربوط باشد.

آلوروپوس لیتورالیس, تنش های غیرزیستی, بیان ژن, هالوفیت, تحمل شوری