ارزیابی تحمل به خشکی در هیبریدهای تست کراس چغندرقند تحت شرایط تنش کم آبیاری

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه تنش های محیطی در علوم زراعی، دوره: 13، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ESCS-13-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 284
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن حمیدی

دانش آموخته دکتری اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان

سیده ساناز رمضانپور

دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان

مسعود احمدی

دانشیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد

حسن سلطانلو

دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان

چکیده

این آزمایش به منظور ارزیابی تحمل به خشکی هیبرید­های تست کراس چغندرقند (۵۷ هیبرید) به همراه هفت شاهد (ارقام IR۷، ماندارین، جلگه، پایا، فتورا، SC (۷۱۱۲*SB۳۶) و جمعیت اصلاحی اولیه) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح لاتیس نامتعادل (۸×۸) با چهار تکرار در سال زراعی ۱۳۹۵ انجام شد. آبیاری­ها تا مرحله تنک و وجین (استقرار بوته­ ها) به طورمعمول انجام شد. آبیاری­ های بعدی در شرایط بدون تنش پس از ۹۰ میلی­متر و در شرایط تنش کم آبیاری پس از ۲۰۰ میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A صورت گرفت. صفات موردمطالعه شامل عملکرد ریشه، درصدقند،عملکردشکر، میزان سدیم، میزان پتاسیم، میزان نیتروژن مضره، ضریب قلیائیت، درصد قندملاس، شکر قابل استحصال، عملکردشکرسفید و ضریب استحصال شکر بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که ازنظر کلیه صفات بین ژنوتیپ­ های موردبررسی و رژیم­های مختلف آبیاری تفاوت معنی­ داری در سطح یک درصد وجود دارد. بیشترین عملکرد شکر سفید در شرایط بدون تنش و تنش کم آبیاری به ترتیب در هیبرید (۷۱۱۲*SB۳۶)*S۱–۷۳ به میزان ۱۳.۳۴ تن در هکتار و رقم شاهد ماندارین به میزان ۹.۳۷ تن در هکتار، مشاهده گردید. تجزیه همبستگی بیانگر رابطه مثبت و معنی­دار بین عملکرد شکر سفید با عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد شکر، شکر قابل استحصال و ضریب استحصال شکر و همچنین همبستگی منفی و معنی­دار با میزان سدیم، پتاسیم، ضریب قلیائیت و درصد قند ملاس تحت هردوشرایط بود. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام صفات عملکرد شکر، ضریب استحصال شکر، عملکرد ریشه و درصد قند بیش از۹۹ درصد تغییرات عملکرد شکرسفید را در هر دو شرایط (بدون تنش و تنش کم آبیاری) توجیه کردند. همچنین نتایج نشان داد که در شرایط عدم تنش عملکرد ریشه (۱.۱۷) و در شرایط تنش نیز عملکرد شکر (۰.۹۸) بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد شکر سفید داشته­ اند. درنهایت، در بین هیبریدهای موردمطالعه، هیبریدهای (۷۱۱۲*SB۳۶)*S۱–۷۳، (۷۱۱۲*SB۳۶)*S۱-۶۶ و (۷۱۱۲*SB۳۶)*S۱-۷۲ که هم ازلحاظ شاخص تحمل به تنش (STI) و هم ازلحاظ صفات عملکردی در شرایط تنش برتر بودند به عنوان متحمل­ترین هیبریدها به تنش خشکی معرفی شدند.

کلیدواژه ها

تنش خشکی, شاخص تحمل به تنش, عملکرد شکر سفید, هیبرید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.