تبیین ژئوپلیتیک زیست محیطی دریای خزر (بررسی منشا آلودگی و علل های ژئوپلیتیکی آن)

ژئوپلیتیک زیست محیطی، گفتمانی از ژئوپلیتیک انتقادی است که به مطالعه تغییرات بو م شناسی و جغرافیای تهدید ات زیستی در قالب سیاست های امنیتی جهان صنعتی در تخریب محیط زیست و به طور کلی تاثیرات نظام جهانی بر محیط زیست، درقالبگفتما ن هایسیاسی می پردازد. در مطالعات انتقادی محیط زیست، حکومت ها وسازما ن هادراستفاده نامطلوبازمنابعتجدید پذیر و تجدیدناپذیر زیستی بیشترین نقش را دارند. ازاین حیث شواهد حاکی از این است که به تبع از عواملی چند در حال حاضر دریای خزر به یکی از آلوده ترین اکوسیستم های آبی جهان بدل شده است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه ای در پی پاسخ به این سوال است که آلودگی های دریای خزر حول چه منابعی است و عمده ترین عوامل تاثیر گذار ژئوپلیتیکی بر آلودگی های مذکور، نشئت گرفته از چه مسائلی است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد، به طور کلی آلودگی های خزر ناشی از منابع متعدد واقع در خشکی و دریاست که به تبع از این منابع، هرکدام از پنج کشور ساحلی به نحوی در آلودگی خزر سهیم اند. از حیث دلایل ژئوپلیتیکی نیز، به طور مشخص خلا یک رژیم حقوقی پایدار (اصلی ترین عامل)، بسته بودن دریاچه (شکل کالبدی و فیزیکی دریاچه)، نگرش کالاگونه و مادی گرایانه کشورهای ساحلی به منابع خزر و توسعه نیافتگی و وابستگی برخی کشورهای ساحلی به تکنولوژی های غربی مهم ترین عوامل ژئوپلیتیکی موثر بر آلودگی خزر محسوب می شوند.

کلیدواژه ها:

دریای خزر ، ژئوپلیتیک زیست محیطی ، آلودگی دریا