کمال امیدوار - استاد آب و هواشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه یزد، ایران
رضا ابراهیمی - دانش اموخته دکتری مخاطرات آب و هوایی، دانشگاه یزد، ایران
الهام مهدوی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه یزد، ایران

      هدف از این پژهش، مدل­سازی دورنمای نیاز انرژی سپیده دم (ساعت ۳۰/۶ به وقت تهران) هفت استان قزوین، قم، مرکزی، اصفهان، یزد، فارس و کرمان (مناطق خشک و بیابانی داخلی ایران) است. به این منظور داده های مدل دینامیکی EH۵OM تحت سناریو انتشار A۱B برای دوره زمانی ۱/۰۱/۲۰۱۵ تا ۳۱/۱۲/۲۰۵۰ برای ساعت ۰۳Z از مرکز فیزیک ماکس پلانک بارگیری گردید. در گام بعدی برای ریزمقیاس­نمایی داده­های خروجی مدل نامبرده از مدل REGCM۴ استفاده شد و داده های مدل با تفکیک مکانی ۲۷/۰×۲۷/۰ درجه قوسی و آرایه­ایی به ابعاد ۷۰۵×۱۳۴۱۰ خروجی گرفته شد. پس از محاسبه درجه ساعت گرمایش(HDH) از نظریه فرکتال به منظور ارزیابی دورنمای رفتار خودتشابهی این فراسنج آب و هوایی استفاده شده است. نتایج نشان داده است که بیشینه نیاز درجه ساعت گرمایش سیپده دم در مناطق خشک و بیابانی داخلی کشور با ۵۹۵ درجه ساعت در دی ماه و کمینه آن نیز با ۲۱ درجه ساعت در تیر ماه اتفاق خواهد افتاد. نتایج حاصل از هندسه فرکتالی نیز نشان داده است درجه ساعت گرمایش سپیده دم در مناطق خشک و بیابانی داخلی ایران رفتاری همچون یک سامانه غیر خطی حساس دارد که در ماه­های ابتدایی و انتهایی سال بیشتر دارای تغییرات بلند مدت و فصل تابستان دارای رفتار کوتاه مدت است. ارزیابی روند و شیب روند نیز نشان داده است که در اکثر ماه­های سال از مقدار درجه ساعت گرمایش سپیده دم کاسته خواهد شد.

درجه ساعت گرمایش(HDH), مدل EH۵OM, مدل REGCM۴, نظریه فرکتال, مناطق خشک و بیابانی ایران