کارخانه یا کار و خانه؛ بررسی مفهوم کار و تولید در شکل گیری خانه های تاریخی ایرانی در بشرویه

سال انتشار: 1396
محل انتشار: دوفصلنامه معماری اقلیم گرم و خشک، دوره: 5، شماره: 5
کد COI اختصاصی: JR_SMB-5-5_007
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 382

نویسندگان

مربی گروه مرمت، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

تفاوت و تنوعهای موجود در الگوهای معماری مسکونی در یک ناحیه اقلیمی، میتواند ناشی از تنوع سبکهای زندگی و روشهای تامین مایحتاج یک خانواده باشد. هدف اصلی این پژوهش آن است که شکل گیری و سازماندهی فضاها را در معماری مسکونی از گذر نگاه به معیشت و فرهنگ جستجو کند. این پژوهش بر مبنای روش تحلیل کیفی پیش میرود. پس از بررسی مبانی نظری و پژوهش های پیشین، معیارهای بررسی خانهها مشخص شده و سپس با استفاده از پدیدارشناسی معماری به مقایسه داشتههای فضایی گونههای مختلف خانه در محدوده مورد پژوهش میپردازد. این مقاله پس از مقایسه تطبیقی چند معیار مشخص شامل ابعاد حیاط مرکزی، تعدد فضاها و اتاقها و آثار گود برک در خانههای تاریخی تقسیمبندی سادهای از خانههای تاریخی دارد که دو گروه اصلی ساختمانهای مسکونی را در این بافت نشان میدهد. خانههای با حیاط کوچک و خانههای با حیاط بزرگ از سویی و خانههای دارای گود برک در ایوان و خانههای فاقد آن از سوی دیگر. نتایج این مقاله حاکی از آن است که وجود گود برک در ایوان خانههای کوچک به اثبات رسیده است و خانههای بزرگ تقریبا فاقد چنین تشکیلاتی هستند. آنچه که در این خانهها در نگاه اول به چشم میآید، وظایف متفاوت هر کدام از فضاهای آن است. این پژوهش با تجزیه و تحلیل نظام فضاهای پر و خالی و جهتگیری فضاها و همچنین آثار و ادوات برک بافی در برخی از نمونههای شاخص تر این خانه ها، به این نتیجه میرسد که نظام شغلی و خانوادگی، در شکل این تفاوتها موثر بودهاند. این مقاله نتیجه میگیرد که آنها در واقع واحدهای تولیدی یک شهر صنعتی پیشامدرن بودهاند که کار و زندگی را در هم آمیختهاند و تجسم کالبدی واژه کارخانه در زبان پارسی را تحقق بخشیدهاند.

کلیدواژه ها

اقتصاد, برکبافی, بشرویه, گونهشناسی, معماری مسکونی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.