گونه شناسی معماری کپری نیمه جنوبی بلوچستان ایران
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: دوفصلنامه معماری اقلیم گرم و خشک، دوره: 5، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_SMB-5-6_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 474
نویسندگان
کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنرو معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
استادیار دانشکده هنرومعماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
کپر، گونه ای خاص از معماری چوبی سکونتگاههای دائمی یا موقتی است که به علت سبکی وزن و طرح قطعات سازه اش، قابلیت حمل ونقل دارد. منطقهی بلوچستان ازجمله مناطقی در ایران است که معماری کپری در آن رواج داشته و اکنون با ساخت وسازهای جدید، در حال فراموشی است. مستندسازی معماری کپری این منطقه میتواند در حفاظت از آن و نیز در دستیابی به شیوههای جدید طراحی مفید واقع گردد. ازاین جهت در پژوهش حاضر، قصد بر این است که آثار ارزشمند عشایر بلوچستان باسابقه ای به قدمت تاریخ بلوچستان، مورد تفحص و جستجو قرار گیرد. نکته دیگری که امروزه بررسیهای مسکن عشایر ایران را حائز اهمیت و شایان توجه مینماید این است که امروزه نیاز به مسکن متحرک و غیردائمی برای اسکان موقت و غیر دائم به دلایل گوناگون ازجمله بحرانهای طبیعی، اجتماعی و مشابه روبه توسعه است. به نظر میرسد بامطالعه مسکن عشایری میتوان تجربیات تاریخی مربوط به مسکن متحرک را ثبت و ضبط کرد. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است. گردآوری اطلاعات، به صورت اسنادی و میدانی صورت گرفت. به این ترتیب که پارهای از اطلاعات لازم نخست به صورت اسناد گردآوری و سپس طی سفر به نقاط مختلف، به رصد زندگی عشایری و مشاهده و ثبت نمونههای معماری کپری در پهنههای مختلف جغرافیایی و مقایسهی آن ها بر اساس تفاوتهای شکلی و کالبدی با توجه به فرهنگ سکونت و جغرافیای زندگی آن ها پرداخته شد. دستاورد پژوهش، شناسایی چهار الگوی شکلی ساخت کپر در چهار حوزه جغرافیایی سراوان، سرباز، نیکشهر و چابهار است. کپرهای سه حوزه سراوان، سرباز و نیکشهر از منظر سیستم ایستایی یکسان هستند و فرم هلالی دارند. تفاوتها در پلان و حجم و نوع پوشش سازه است. کپرهای حوزه چابهار از منظر سازه و نوع ایستایی و به طبع آن فرم کلی با سه حوزه دیگر متفاوت است.کلیدواژه ها
کپر, معماری کپری, بلوچستان, مکراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.