مسلم مولائی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری(نوسازی و بهسازی)، دانشگاه آزاد اسلامی

گسترش حمل و نقل شهری پیامدهایی از قبیل نرخ فزاینده تصادفات رانندگی، مصرف بی رویه انرژی های فسیلی، تولید آلاینده های مخرب سلامت انسان و محیط زیست و هزینه های کلان ناشی از این موارد را به دنبال دارد. از اینرو، افزایش نیاز روزافزون به توسعه بخش حمل و نقل به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه یافتگی ضرورت دستیابی به حمل و نقل پایدار را تقویت می نماید. در این راستا، شناسایی و اولویت دهی به سیاست های توسعه پایدار حمل و نقل بسیار حایز اهمیت است. در بسیاری از شهرهای کشورهای جهان، سیستم حمل و نقل از عوامل عمده آلودگی هوا است. براساس برآوردهای سازمان بهداشت جهانی ذرات زیر معلق در هوا سالیانه منجر به مرگ نابهنگام بیش از نیم میلیون نفر می شود. وارد کردن مباحث زیست محیطی در راهبردهای حمل و نقل شهری برای کاهش آلایندگی ناشی از آن، نیازمند شناسایی وسایل نقلیه آلوده کننده، نظارت بر مدیریت مالیاتی سوخت خودروها و اعمال کنترل های فنی بر تکنولوژی ساخت خودروهاست. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر مدیریت پایدار حمل و نقل شهری از منظر زیست محیطی با روش توصیفی - تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد امروزه با رشد فیزیکی شهرهای بزرگ و افزایش سفرهای درون شهری، مسئله حمل و نقل و دستیابی به یک الگوی مطلوب توسعه فضایی مبتنی بر حمل و نقل عمومی محور، اهمیت بسزایی دارد. ضرورت توجه به ایجاد و توسعه صنعت حمل و نقل به عنوان یکی از زیرساخت های حیاتی در شبکه کالبدی هر جامعه ای امری اجتناب ناپذیر می باشد. اما این بدان مفهوم نخواهد بود که نگاه خود را صرفا بر آثار مثبت ارتباطی و اقتصادی آن معطوف نموده و از تبعات منفی حاصل از حضور وسایط و زیرساخت های حمل و نقلی غافل بمانیم. چرا که مطالعات نشان می دهد این صفت به همراه عناصر تشکیل دهنده آن (وسایل نقلیه، مسیرهای ارتباطی و محیط طبیعی) اثرات جبران ناپذیری را بر محیط زیست تکرار ناشدنی دارد.

حمل و نقل شهری، مدیریت پایدار حمل و نقل شهری، زیست محیطی