تاملی در باب»سکونت« در بافت سنتی شهر یزد

وجود آدمی به نحو غیرقابل انکاری با»خانه« پیوند خورده است. اصولا مقوله سکونت و یا خانه داشتن از آن جهت حائز اهمیت است که آدمی به واسطه خانه خود را تجربه میکند؛ تجربه ای به وسعت استقرار آدمی در عالم هستی باید توجه داشت که نوع حضور آدمی در عالم را سکونت او مشخص می کند چرا که این سکونت خبر از نوع پیوندی که او با عالم برقرار کرده است می دهد. البته باید توجه داشت که مفهوم»خانه« را میتوان در مقیاس های مختلفی متصور شد؛ چنانچه که یک شهر برای ساکنین آن شهر به نسبت شهرهای دیگر خانه محسوب میشود و برای کسی که مجبور گشته است شهر خود را برای مدتی ترک کند به یاد آوردن شهر خود او را در وضعیتی از حس دوری از خانه قرار میدهد. این معنا را میتوان معنای عام خانه در نظر گرفت و اما خانه در معنای خاص آن جایی است که آدمی در آن سکونت دارد و وجود هرروزه خود را در آن می یابد.با توجه به آنچه که در رابطه با مفهوم خانه گفته شد میتوان دریافت که خانه های امروزی به عنوان سرپناه می باشند و تنها باید از آنها انتظار پاسخ به حضور فیزیکی و نیازهای بیولوژیکی و زیستی را داشت. خانه هایی به منظور اسکان موقت که هرگونه دلبستگی فضایی از آنها رخت بسته است؛ امروزه متاسفانه با تغییر معنای خانه از مکانی برای زندگی به مکانی برای اسکان موقت ساکنین نه سکوت لازم برای خواب، نه تمرکز لازم برای کار و نه هیجان لازم برای دیدار را نمیتوانند تجربه کنند چرا که عدم توجه به جریان زندگی در این خانه ها نتیجه عدم توجه به حضور آدمی در آنها میباشد. آدمی به منظور به ظهور رساندن حضور خود نیازمند یک فضای زندگی دائمی میباشد که با حضور در چنین مکانی بتواند حضور خود را در عالم دریابد بنابراین میتوان گفت ابعاد گسترده وجود آدمی میطلبد که در خانهای سکنی گزیند که هر فضایی پاسخگو به بعدی از وجود او باشد تا در چنین شرایطی او سکونت در بالاترین مرتبه را تجربه کند.در این پژوهش به منظور بررسی معنای سکونت، بافت سنتی شهر یزد و خانه های آن مورد بررسی قرار گرفت بدینصورت که محقق پس از بررسی منابع شفاهی و کتبی تمامی مطالب را تفسیر و بار دیگر به زبان خود بیان کرده است؛ به اختصار میتوان گفت یافته های پژوهش بر اساس مشاهدات مستقیم و مشارکت ساکنین پس از ثبت در قالب گزارش های توصیفی از زبان محقق و از منظری کیفی براساس رویکرد تحقیق توصیف گردیده است.

کلیدواژه ها:

سکونت ، بافت سنتی شهر یزد ، خانه های سنتی