بررسی اثرات مزمن لیتیوم بر بافت و هورمون های مترشحه تیروئید و تیروتروپین در موش صحرایی ماده

زمینه و هدف: لیتیوم عنصری از خانواده فلزات قلیائی است که در ترکیبات دارویی به کار رفته و در درمان اختلالات روانی، کم کاری تیروئید و افسردگی کاربرد دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثرات مزمن لیتیوم بر بافت تیروئید و هورمون های مترشحه آن و همچنین تیروتروپین در موش صحرایی ماده انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی ۴۸ موش های صحرایی ماده نژاد Wistar مورد آزمایش قرار گرفتند. برای هر گروه به صورت تصادفی ۸ عدد موش صحرایی ماده با سه بار تکرار در نظرگرفته شد. به گروه تجربی به مدت ۴۰ روز، یک روز در میان مقدار mg/kg ۱۸۰ وزن بدن کربنات لیتیوم محلول در آب مقطر، به صورت داخل صفاقی (I.P) در ساعت ۸ صبح تزریق می شد و به گروه کنترل به همان نسبت آب مقطر تزریق شد. در پایان ۴۰ روز، موش ها تحت بیهوشی قرار گرفتند و خونگیری از بطن چپ به عمل آمد. پس از خونگیری، غده تیروئید از بدن خارج گردید و پس از انجام معاینات تشریحی، در محلول فرمالین۱۰% عمل فیکساسیون انجام گرفت. سنجش هورمونی سرم خون، به کمک روش رادیوایمنواسی انجام شد. ساختار غده تیروئید به کمک میکروسکوپ نوری، بررسی شد. یافته ها: بر اساس نتایج پس از تزریق کاهش قابل توجهی در وزن تیروئید گروه تجربی نسبت به گروه شاهد به دست آمد (۰۲/۰=P). همچنین کاهش هورمون تیروتروپین (TSH) در گروه تجربی نسبت به گروه شاهد معنی دار بود (۰۰۳/۰P=). این در حالی بود که هورمون های تیروکسین (T۴) و تری یدوتیرونین (T۳) در گروه تجربی نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری داشتند (۰۰۱/۰P=). نتیجه گیری: با توجه به اثرات پایدار لیتیوم بر وزن تیروئید و سطوح سرمی TSH، T۳ و T۴ تجویز محتاطانه تر این نوع از داروها توسط پزشکان ضرورت دارد. همچنین بهتر است قبل از شروع دوره درمان، بیماران را از احتمال ایجاد مشکلات تیروئیدی آگاه نمود.

کلیدواژه ها:

Female rats ، Lithium carbonate ، Thyroid gland ، Thyroid hormones ، Thyrotropin ، کربنات لیتیوم ، غده تیروئید ، هورمون های تیروئیدی ، تیروتروپین ، موش صحرایی ماده