غزاله حسنیان - دانشجوی دکتری مدیریت رسانه، گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.
سید محسن بنی هاشمی - استادیار، گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
عبدالرضا سبحانی - استادیار، گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

شیوه تغذیه و غذا خوردن می تواند باعث نفوذ فرهنگ، ایجاد تغییر در تفکر، شیوه زیست و عادت های فردی و اجتماعی شود. تغذیه اگر دچار دگرگونی و انحراف از سبک زندگی شود، این خطر ممکن است پیش آید که فرهنگ دگرگون شود. ماهواره­ها به دلیل ماهیتی که دارند در بی­هویت کردن جوامع نقش دارند و غفلت خبرگان و مسئولان ایرانی موجب آسیب­دیدن جامعه ایران می­شود. مساله اساسی این پژوهش، وقوع دگرگونی فرهنگی از طریق تحول تغذیه­ای در خلاف جهت سبک زندگی ایرانی است. هدف پژوهش پیش­رو، بررسی وضعیت محتوای فرهنگی برنامه­های سبک زندگی تغذیه­ای ماهواره و نقش آنها بر حفظ و دگرگونی فرهنگ در یادگیری اجتماعی و روش آن مبتنی بر رویکرد تحلیل محتوای کیفی است. در این مطالعه برای جمع­آوری داده­ها، دو برنامه از شبکه­های غیرایرانی فارسی زبان برای نمونه انتخاب شده است. روش نمونه­گیری هدفمند انتخابی است. یافته­ها نشان داد هفت مقوله «نمود فرهنگ در برنامه­های غذایی ماهواره­ای»، «طبخ غذا»، «جامعه­شناسی غذا»، «حذف، مخالفت یا بی­اعتنایی به مفاهیم مذهبی»، «وضعیت تجمل­گرایی»، «اوقات فراغت» و «ظاهر و ساخت برنامه» همراه با زیرمقوله­های آنها در برنامه­های فارسی زبان ماهواره­ای نمایش داده شده است. نقش عوامل فرهنگی در این مقوله­ها بر یادگیری اجتماعی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته و افراد، الگوهای رفتاری متناسب با وقایع مشاهده شده در محیط­های خود، ازجمله تصاویر تلویزیونی را اتخاذ می­کنند. برنامه­های تغذیه­ای ماهواره­ای به علت رویکرد و سیاست­های متفاوتی که با رسانه­های داخلی دارند، محتوای متفاوتی را ارائه و تاثیری که بر یادگیری اجتماعی مخاطب دارند، می­توانند زمینه­ساز تغییر سبک زندگی و فرهنگ شوند.

رسانه, تلویزیون, فرهنگ, سبک زندگی, تغذیه, یادگیری اجتماعی