ارزیابی میانگین عملکرد و پایداری ژنوتیپ های برنج با ترکیب ویژگی های روش های AMMI وBLUP و گزینش بر اساس چندین صفت

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله پژوهش های ژنتیک گیاهی، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_PGRLU-7-2_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 338
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پیمان شریفی

Department of Agronomy and Plant Breeding, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran

ابوذر عباسیان

Rice research institute of Iran

علی محدثی

Rice research institute of Iran

چکیده

مدل های AMMI (اثرات اصلی جمع پذیر و برهمکنش ضرب پذیر) و BLUP (بهترین پیش بینی نااریب خطی)، از جمله روش های چندمتغیره کاربردی در ارزیابی آزمایش های چندمحیطی هستند. در این پژوهش، هفت لاین امیدبخش برنج، به همراه دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در تنکابن، آمل و ساری و در سه فصل زراعی ۱۳۹۰-۹۳ ارزیابی شدند. برای کمی سازی پایداری ژنوتیپی، بهترین پیش بینی های نااریب خطی، از برهمکنش های ژنوتیپ در محیط (GEI) برآورد شدند و تجزیه مقادیر منفرد (SVD) که اساس تجزیه AMMI است، بر روی ماتریس حاصله انجام شد. آزمون نسبت درست نمایی (LRT) نشان داد که برهمکنش ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه، تعداد پنجه، وزن هزار دانه و طول خوشه معنی دار بود؛ بنابراین، با توجه به معنی دار بودن برهمکنش ژنوتیپ در محیط، می توان تجزیه BLUP را بر روی این داده ها انجام داد. بای پلات اولین مولفه اصلی محیط در برابر عملکرد اسمی نشان داد که ژنوتیپ های ۷ ([IR ۶۷۰۱۵-۲۲-۶-۲-(A۳۷۶۳۲) × (Amol۳ × Ramzanalitarom)]۳۹)، ۶ ([IR ۶۷۰۱۵-۲۲-۶-۲-(A۳۷۶۳۲) × (Amol۳ × Ramzanalitarom)]۱۲۶) و ۲ ([IR ۶۴۶۶۹-۱۵۳-۲-۳-(A۸۹۴۸) × (۴ Surinam × Deylamani)]۲) با توجه به کمترین نمره های مولفه اصلی اول، سهم ناچیزی در برهمکنش ژنوتیپ در محیط داشتند و از پایداری عملکرد دانه بیشتری برخوردار بودند. بای پلات عملکرد دانه در برابر میانگین وزنی نمرات مطلق (WAASB)، ژنوتیپ ها را در چهار ناحیه قرار داد، به طوری که ژنوتیپ های واقع در ناحیه چهارم شامل ژنوتیپ های ۶، ۷، ۸ (لاین شاهد ۸۴۳) و ۹ (رقم شاهد شیرودی) به دلیل بزرگی متغیر پاسخ (داشتن عملکرد بالا) و پایداری بالا (مقادیر پایین WAASB)، بسیار پرمحصول و دارای پایداری گسترده ای بودند. شناسایی ژنوتیپ ها با معیار میانگین وزنی شاخص پایداری WAASB و متغیر وابسته (WAASBY) نشان داد که ژنوتیپ های ۶ و ۷ پرمحصول و پایدار بودند. همچنین بر اساس شاخص پایداری چندصفتی (MTSI)، ژنوتیپ ۶ به عنوان برترین ژنوتیپ انتخاب شد. درمجموع، ژنوتیپ ۶ بر اساس نتایج کل روش ها، ژنوتیپ پایدار و برتر بود.

کلیدواژه ها

Compatibility, Multi-trait stability index (MTSI), Simultaneous selection, WAASB, سازگاری, پایداری چندصفتی, گزینش هم زمان, WAASB

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.