ساختار تکتونیکی بادبزن شکل روشک در جنوب شرق قاین: منشا و اهمیت تکتونیکی
محل انتشار: فصلنامه زمین ساخت، دوره: 4، شماره: 14
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 284
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_TECT-4-14_001
تاریخ نمایه سازی: 17 خرداد 1400
چکیده مقاله:
واحد توربیدایتی کرتاسه بالایی-پالئوسن کمپلکس رتوک در نزدیکی مرز شمالی پهنه جوشخورده سیستان با بلوک لوت در شرق ایران، ساختمانی قوس شکل با تحدب به سمت NW می سازد. این قوس در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق شهر قاین قرار دارد که ما به آن «ساختار بادبزن شکل روشک» می گوییم. اجزاء آن عبارتند از: گسل های رانده در شمال غرب و غرب، که تابع راستای عمومی قوس می باشند؛ و گسل های امتدادلغز راست بر در شمال و چپ بر در جنوب. همچنین دو گروه چین های موازی با دیواره خارجی قوس که بسته و سیلندری می باشند، و چین های شعاعی که زاویه تندی با دیواره قوس می سازند، اغلب مخروطی شکل بوده و با روند و تمایل محور به سمت NW شکل بادبزنی به ساختار روشک داده اند. این چین ها حاکی از کوتاه شدگی در هسته قوس روشک می باشند؛ در حالیکه بخش خارجی قوس با گسل های مزدوج نرمال (ناشی از کشش تکتونیکی) مشخص می شود. چین خوردگی موازی محصول مهاجرت تکتونیکی واحد توربیدایتی کرتاسه فوقانی-پالئوسن به سمت SE بر روی یک سطح راندگی با شیب به سمت NW است که بتدریج با خمش قوس حول محور قائم در پالئوژن با چین های مخروطی جایگزین می شوند. قوس روشک اثر یک چین مخروطی با تمایل به سمت NW می باشد، که در نمای نقشه مشابه مقطع عرضی چین های بادبزنی دیده می شود. منشا این چین خوردگی احتمالا مرتبط با نوعی کمانش بزرگ مقیاس در مرز دو پهنه زمینساختی فوق الذکر می باشد. واحد توربیدایتی کرتاسه بالایی-پالئوسن کمپلکس رتوک در نزدیکی مرز شمالی پهنه جوشخورده سیستان با بلوک لوت در شرق ایران، ساختمانی قوس شکل با تحدب به سمت NW می سازد. این قوس در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق شهر قاین قرار دارد که ما به آن «ساختار بادبزن شکل روشک» می گوییم. اجزاء آن عبارتند از: گسل های رانده در شمال غرب و غرب، که تابع راستای عمومی قوس می باشند؛ و گسل های امتدادلغز راست بر در شمال و چپ بر در جنوب. همچنین دو گروه چین های موازی با دیواره خارجی قوس که بسته و سیلندری می باشند، و چین های شعاعی که زاویه تندی با دیواره قوس می سازند، اغلب مخروطی شکل بوده و با روند و تمایل محور به سمت NW شکل بادبزنی به ساختار روشک داده اند. این چین ها حاکی از کوتاه شدگی در هسته قوس روشک می باشند؛ در حالیکه بخش خارجی قوس با گسل های مزدوج نرمال (ناشی از کشش تکتونیکی) مشخص می شود. چین خوردگی موازی محصول مهاجرت تکتونیکی واحد توربیدایتی کرتاسه فوقانی-پالئوسن به سمت SE بر روی یک سطح راندگی با شیب به سمت NW است که بتدریج با خمش قوس حول محور قائم در پالئوژن با چین های مخروطی جایگزین می شوند. قوس روشک اثر یک چین مخروطی با تمایل به سمت NW می باشد، که در نمای نقشه مشابه مقطع عرضی چین های بادبزنی دیده می شود. منشا این چین خوردگی احتمالا مرتبط با نوعی کمانش بزرگ مقیاس در مرز دو پهنه زمینساختی فوق الذکر می باشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
عماد رجحانی
دانشجوی دکتری تکتونیک، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد.
فرزین قائمی
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد
ساسان باقری
استادیار، دانشکده علوم پایه، گروه زمین شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.