هادی ترشیزی فاروجی - دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران. .
مهدی زیرک - عضو هیات علمی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.
حسین مومنی مهموئی - عضو هیات علمی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.
علی حسین زاده - عضو هیات علمی، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی با روش کیفی داده بنیاد در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد بود. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه­های نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بخش کیفی از نرم افزارMaxqda استفاده ­شد. جامعه­ی آماری تحقیق اعضای هیات علمی و خبرگان دانشگاه فردوسی مشهد بود که در حوزه پژوهش و مدیریت حضور فعال داشتند. نمونه برداری به صورت نظری و به تعداد ۱۶نفر بود که با استفاده از روش­های غیر احتمالی قضاوتی و گلوله برفیانجام شد. نتایج تحلیل داده­های به دست آمده از مصاحبه ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد نظریه داده بنیاد در حوزه رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی منجر شد که بر مبنای آن ۲۳ مقوله بنیادی برای تبیین و طراحی الگوی رهبری توزیعی در نظام آموزش عالی احصاء شد. عملکرد مدیران، نه تنها در قالب روش های مدیریتی، بلکه در قالب فعالیت های رهبری و سبک های رهبری می تواند بر اثربخشی و بهبود عملکرد کارکنان تاثیر مثبت داشته باشد. یکی از این رویکردها، سبک رهبری توزیعی مدیران است که به مدیران و کارکنان کمک می­کند تا به صورت رسمی و غیررسمی در فعالیت های آموزشی مشارکت نمایند.برخی از مهم ترین مولفه ای شناسایی شده در این پژوهش عبارت اند از: کار گروهی، تصمیم گیری مشارکتی، رهبری دموکراتیک، تحولات خلاقانه در امور آموزشی، چشم انداز و ماموریت سازمان از آن جمله می باشند.

رهبری توزیعی, نظام آموزش عالی, دانشگاه فردوسی مشهد