ایمان صدقی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، گروه عمران، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مسعودرضا حسامی کرمانی - استادیار دانشکده عمران دانشگاه شهید باهنر کرمان

عمق خط القعر۱ رودخانه با استفاده از روابط هندسی هیدرولیکی محاسبه می شود. جهت انجام برآوردهای مربوط به بستر رودخانه و تعیین ارتفاع نقاط مختلف رودخانه، از پیمایش های میدانی استفاده میشودکه به عنوان مثال میتوان به پیمایشهای ایستگاهی نسبت به رودخانه های کم عمق و پیمایش با کمک قایق در رودخانه های عمیق اشاره نمود. هدف این مطالعه، ارزیابی مدل RCMM با استفاده از داده های رودخانه گز است که با ایجاد ارتباط بین ویژگیهای عمق سنجی و شکل صفحهای رودخانه، میتواند عمق رودخانه را برآورد نماید. رودخانه گز از نوع رودخانه های مئاندری است که در جنوب ایران، جنوب شرقی استان هرمزگان در ۸ کیلومتری بندر سیریک و در روستای سربندر واقع شده و زیر مجموعه شهرستان جاسک می باشد. مدل RCMM با استفاده از پلان دو بعدی کانال و روابط هندسه هیدرولیکی شکل سه بعدی کانال را به وجود می آورد. در این مدل برای تعیین موقعیت مسطحاتی خطالقعر، شعاع انحنای ساحل سمت چپ درنظر گرفته میشود. عملیات هیدروگرافی برای تمام طول یک رودخانه، کاری پرهزینه و وقت گیر میباشد به همین منظور از مدل RCMM جهت پیش بینی موقعیت خط القعر رودخانه گز با داشتن مرز کانال و خط مرکز کانال رودخانه استفاده میشود. در راستای این تحقیق، با %۳۴ یا یک سوم داده های رودخانه، مدل کالیبره و با %۶۶ یا دو سوم داده های رودخانه، مدل تست شده است و برای بقیه ی بستر رودخانه که داده های هیدروگرافی آن معلوم نیست مدل بازسازی شده است. این مطالعه از دو بخش اصلی-۱ آماده سازی -۲ RCMM استفاده از روش RCMM ، جهت مدلسازی بستر رودخانه در قالب نرم افزار Arc GIS استفاده شده است، مدلسازی شکل هندسی رودخانه به روش RCMM راهکار مناسبی برای تعیین خطالقعر رودخانه است و این مدل برای رودخانه های مئاندری همانند رودخانه گز به خوبی عمل میکند و همچنین برای توصیف و نمایش سه بعدی مدل رودخانه، از نرم افزار HEC-RAS استفاده شده است.

مورفولوژی، خط القعر، ضریب خمیدگی، هیدرولیکی، RCMM