علی شیعه علی - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد شیروان، دانشگاه آزاد اسلامی شیروان ایران

منصب قضاء از خطیرترین مناصب حکومت اسلامی است، لذا تصدی اش نیازمند احراز شرایطی است. نکته مهم اینکه این منصب چه جایگاهی دارد؟ آیا صرفا ادای تکلیف (وجوب کفایی یا عینی) از سوی قاضی جهت رفع تخاصم و در جهت تامین مصالح عامه جامعه است یا وی می تواند از طریق تصدی آن، کسب درآمد کند و آن را نوعی شغل محسوب کند؟ موضوع این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی نگاشته شده، بررسی جایگاه این منصب در نظام اسلامی است و البته پاسخ به سوالات فوق و این سوال مهم که آیا حرص بر تصدی منصب قضاء به انگیزه تکسب از سوی قاضی، وی را از عدالت ساقط نمی کند؟ نتیجه نیز آن شده که نباید قضاء را جزو مکاسب رایج جامعه و دیگر مشاغل حکومتی قرار داد و باتوجه به ولایت تفویض شده از سوی حاکم به قاضی که در طول ولایت اوست، نباید شغلی به قصد درآمد و ثروت اندوزی باشد؛ بلکه منصبی است که قاضی آن را نه به نیت درآمد که برای حلوفصل میان خصوم و مصالح عامه یا از باب وجوب کفایی یا بعضا عینی عهده دار می شود، ولو اینکه درآمدهایی برایش مشروع باشد.

منصب قضاء، تکسب، شغل، درآمد قاضی، حرص بر قضاء